– Senedd Cymru am 7:14 pm ar 23 Mawrth 2021.
Yr eitem ddiwethaf y prynhawn yma yw'r ddadl ar ddiwygiadau i setliadau llywodraeth leol a'r heddlu 2020-21, a'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol sy'n gwneud y cynnig yma. Julie James.
Cynnig NDM7659 Rebecca Evans
Cynnig bod y Senedd, yn unol ag Adran 84H o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1988, yn cymeradwyo’r Adroddiad Cyllid Llywodraeth Leol (Rhif 1) 2021-22 (Setliad Terfynol—Cynghorau) Diwygiedig a'r Adroddiad Cyllid Llywodraeth Leol (Rhif 2) 2020-21 (Setliad Terfynol—Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu) Diwygiedig a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 16 Mawrth 2021.
Diolch, Llywydd. Heddiw, rwy'n cyflwyno adolygiad technegol o setliadau llywodraeth leol a'r heddlu ar gyfer 2020-21 i'r Senedd i'w gymeradwyo. Mae hynny ar gyfer y flwyddyn ariannol sydd ar fin dod i ben. Mae'r adroddiadau cyllid llywodraeth leol diwygiedig yn adlewyrchu'r addasiadau a gafodd eu gwneud yn y drydedd gyllideb atodol a oedd yn darparu ar gyfer y cynnydd yn y grant cynnal refeniw. Fel yr ydym ni i gyd yn ymwybodol, mae setliadau llywodraeth leol a'r heddlu yn cynnwys ardrethi annomestig wedi'i ailddosbarthu, ardrethi annomestig, a grant cynnal refeniw Llywodraeth Cymru. Gyda'i gilydd, mae'r rhain yn ffurfio cyllid allanol cyfanredol. Mae swm dosbarthadwy'r ardrethi annomestig ar gyfer pob setliad llywodraeth leol yn cael ei amcangyfrif ar yr adeg y mae'r setliad yn cael ei gyfrifo. Rheolir cyfrif yr ardrethi annomestig dros fwy nag un flwyddyn ariannol er mwyn rheoli risgiau amrywiadau economaidd lleol a chenedlaethol o flwyddyn i flwyddyn.
Mae'r adroddiadau cyllid llywodraeth leol diwygiedig ger eich bron heddiw yn ailgydbwyso cyfrannau'r grant cynnal refeniw ac ardrethi annomestig, yn setliad y flwyddyn gyfredol. Ni fydd cyfanswm cyffredinol y cyllid allanol yn newid ar lefel Cymru gyfan a'r awdurdod unigol a'r heddlu, h.y. ni fydd unrhyw awdurdod na heddlu yn colli nac yn elwa o'r newid hwn. Mae'n addasiad cwbl dechnegol. Bydd gwneud hyn yn galluogi'r Llywodraeth i reoli'r diffyg ar y cyfrif ardrethi annomestig, yn fwy effeithiol yn ystod nifer o flynyddoedd. Bydd yn sicrhau ein bod ni'n defnyddio'r cyllid covid-benodol ac amser cyfyngedig sydd gennym ni i ymateb i effaith y pandemig ar ardrethi busnes, fel yr ydym ni wedi'i wneud o ran y dreth gyngor ac incwm arall. Mae hwn yn ddull doeth. Mae'n anodd asesu'r rhagolygon hirdymor ar gyfer ardrethi annomestig, ond mae sawl ffactor yn awgrymu na fydd yn gwella yn y tymor byr o ystyried y disgwyliad y bydd angen i'r Llywodraeth barhau i osod cyfyngiadau ar fusnesau ac unigolion i reoli effeithiau pandemig COVID-19 ar iechyd y cyhoedd. Er nad oes dim yn sicr yn y byd ansicr hwn, dylai cymryd y cam hwn nawr olygu y bydd llai o ddiffyg ar gyfrif yr ardrethi annomestig, i'r Llywodraeth nesaf ei ystyried wrth bennu ei chyllideb ar gyfer 2022-23.
Yn ogystal â'r cyllid sydd wedi'i ddarparu ar gyfer y setliad llywodraeth leol, mae Llywodraeth Cymru wedi darparu cymorth ychwanegol drwy'r gronfa galedi a grantiau eraill o dros £660 miliwn yn y flwyddyn ariannol hon i alluogi awdurdodau lleol i ymateb i effeithiau pandemig COVID-19. Mae ymateb llywodraeth leol a'r heddlu i heriau'r flwyddyn ddiwethaf wedi bod yn aruthrol, ac o adael yr UE, llifogydd a thywydd eithafol i effaith y pandemig, mae gweision cyhoeddus wedi ymateb i anghenion dinasyddion Cymru. Mae awdurdodau lleol wedi rhoi cymorth i unigolion, cymunedau a busnesau. Maen nhw wedi cynnal, gyda'r GIG, ein system olrhain cysylltiadau ac wedi sicrhau bod y bobl hynny sy'n hunanynysu yn cael eu cefnogi. Maen nhw wedi parhau i ddarparu ar gyfer addysg ein plant a'r gwasanaethau o ddydd i ddydd fel gwastraff ac ailgylchu yr ydym ni i gyd yn dibynnu arnyn nhw. Mae'r heddlu wedi parhau i'n cadw ni'n ddiogel ar ein strydoedd, yn ein cartrefi ac ar ein ffyrdd. Maen nhw wedi gwneud hynny mewn hwyliau da a gydag amynedd gan ein bod ni i gyd wedi dysgu byw y tu mewn ac y tu allan i gyfyngiadau, gan gynnwys, pan fo'n briodol, gorfodaeth fwy cadarn. Felly, rwy'n gofyn i Aelodau'r Senedd gefnogi'r cynnig hwn heddiw. Diolch.
Diolch. Does gyda fi ddim siaradwyr yn y ddadl yma. Dwi'n cymryd bod y Gweinidog ddim eisiau ymateb. Felly, dwi'n gofyn a ddylid derbyn y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu'r cynnig yma? [Gwrthwynebiad.] Oes, ac felly fe wnawn ni ohirio'r bleidlais ar y cynnig tan y cyfnod pleidleisio.
A dyma ni yn cyrraedd y cyfnod pleidleisio, ac felly fe gymerwn ni doriad byr iawn i baratoi yn dechnegol ar gyfer y bleidlais. Toriad byr, felly.