Diolch i Neil McEvoy am y cwestiwn. Mae’n amlwg fod yr hyn sydd wedi digwydd mewn cartrefi gofal yn drasiedi lwyr, ac mae’r Llywodraeth yn cydymdeimlo â’r holl breswylwyr a’r teuluoedd yr effeithiwyd arnynt. Nid oes unrhyw amheuaeth ynghylch y drasiedi sydd wedi digwydd. Rwy'n credu y bydd yr Aelod yn cydnabod mai aelodau hŷn a mwy agored i niwed o’r gymdeithas yw’r mwyafrif o'r unigolion sy'n byw mewn cartrefi gofal yng Nghymru, ac maent yn un o'r grwpiau sy'n wynebu'r perygl mwyaf o ganlyniadau difrifol yn sgil dal y clefyd.   

Awgrymodd y dadansoddiad a wnaed gan Iechyd Cyhoeddus Cymru, i edrych ar y ffactorau risg ar gyfer yr achosion o COVID-19 mewn cartrefi gofal, fod effaith rhyddhau o ysbytai ar achosion mewn cartrefi gofal yn isel iawn. Hefyd, cafwyd ymchwil ddiweddar gan Brifysgol Abertawe sydd wedi olrhain taith cleifion o'r ysbyty ar ôl eu rhyddhau i gartrefi gofal, ac amcangyfrifir y gallai hyd at 1.8 y cant o'r cleifion a ryddhawyd o ysbytai i gartrefi gofal fod wedi bod yn cario'r haint. A'r ffactorau a ddylanwadodd ar y canlyniad mewn gwirionedd oedd maint cartref gofal o ran nifer y gwelyau cofrestredig yn ogystal â nifer yr achosion o COVID-19 yn y gymuned, a hynny a gafodd yr effaith fwyaf ar nifer y marwolaethau. Ond beth bynnag a achosodd hyn, mae'n drasiedi ac wrth gwrs, rwy'n cefnogi ymchwiliad i pryd a pham y digwyddodd hyn. Rwy'n credu'n sicr mai dyna'r peth iawn i'w wneud a rhaid inni ddysgu o'r hyn sydd wedi digwydd.