Part of the debate – Senedd Cymru am 6:50 pm ar 24 Mawrth 2021.
Daeth Bryn a Liz Davies o Fae Cinmel yn ymwybodol am y tro cyntaf fod gan eu baban yn y groth gyflwr ar y galon yn y sgan 20 wythnos. Yn ddwy oed, ar ôl cael dwy lawdriniaeth fawr eisoes, cafodd Seren ddiagnosis hefyd o anhwylder genetig eithriadol o brin. Roedd Seren wrth ei bodd gyda'i hymweliadau seibiant â Thŷ Gobaith. Gan ei bod mor hapus ac yn cael gofal gan nyrsys proffesiynol, a oedd yn gwybod am ei chyflwr ac yn ei ddeall, roedd Liz a Bryn yn teimlo y gallent ddal i fyny ar gwsg mawr ei angen ac ailwefru eu batris, a threulio amser gyda'u mab, Iwan. Meddai Bryn, 'Roedd yn dawelwch meddwl gwybod bod Seren mewn dwylo da iawn, a rhoddodd hynny amser i ni wneud yn siŵr fod Iwan yn cael plentyndod hefyd.' Yn anffodus, bu farw Seren ym mis Ionawr eleni, yn ddim ond chwe blwydd oed.
Dioddefodd Oliver Evans o Acrefair haint feirysol pan oedd yn fabi sydd wedi ei adael gyda chlefyd cronig yr ysgyfaint a phroblemau gyda'i arennau. Er mwyn goroesi, mae angen iddo fod wedi'i gysylltu 24 awr y dydd â'i gyflenwad ocsigen personol ei hun, a chymryd cyfres gyfan o wahanol feddyginiaethau. Fel y dywedodd ei fam, 'Yn ystod cyfyngiadau symud COVID, pan oeddem yn gwarchod, maent hwy yno drwy'r amser hefyd, yn fy ffonio'n rheolaidd i gadw llygad arnom a chynnig help a chyngor, a hyd yn oed yn dod i siarad drwy'r ffenestr mewn cyfarpar diogelu personol llawn. Fe wnaethant hyd yn oed ein helpu drwy gasglu holl feddyginiaeth Oliver a dod ag ef atom. Ni allaf ddechrau meddwl sut beth fyddai bywyd i ni heb Dŷ Gobaith. Hwy'n bendant yw ein hachubiaeth.'
Mae hosbisau plant yn darparu gofal a chymorth gydol oes dwys iawn, yn bennaf dros gyfnod estynedig, blynyddoedd lawer yn aml, yn hytrach na'r gofal dwys iawn sy'n aml yn digwydd yn sydyn ond am gyfnod cymharol fyr sy'n fwy cyffredin yn y sector oedolion. Nid yw mater cyllid anghyfartal i hosbisau plant yng Nghymru yn newydd. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, maent wedi syrthio ar ôl gwledydd eraill y DU o ran y cymorth sydd ar gael i'r teuluoedd mwyaf agored i niwed hyn. Mae hosbisau plant yn yr Alban yn cael hanner eu cyllid gan y wladwriaeth. Yn Lloegr, mae'n 21 y cant; yng Ngogledd Iwerddon, mae'n 25 y cant. Cyhoeddodd Gweriniaeth Iwerddon yn ddiweddar y byddai'n ariannu 30 y cant o gostau rhedeg hosbisau plant. Yng Nghymru, mae'r ffigur cymharol yn llai na 10 y cant.
Yr hyn sydd wedi newid yw'r dystiolaeth a gasglwyd yn adroddiad 'Lleisiau ein Teuluoedd', ynglŷn â'r effaith y mae'r setliad ariannu cyfyngedig hwn yn ei chael ar rai o'r teuluoedd mwyaf agored i niwed yng Nghymru. Dyna pam eu bod yn galw am gronfa achub i hosbisau plant yng Nghymru, er mwyn ariannu nosweithiau ychwanegol hanfodol o ofal mewn hosbisau plant i blant â chyflyrau sy'n cyfyngu ar fywyd yng Nghymru. Roedd 'Lleisiau ein Teuluoedd' yn glir: mae nosweithiau ychwanegol o seibiant dan arweiniad nyrsys ar gyfer pob plentyn a theulu, gyda chefnogaeth yr hosbisau, yn hanfodol i iechyd meddwl a'r berthynas rhwng aelodau'r teulu cyfan, ac yn eu hachub rhag torri. Caniatáu i hosbisau ddatblygu perthynas gadarnhaol â'r teulu drwy gydol oes plentyn, gan sefydlu gwaith partneriaeth dibynadwy, a dealltwriaeth ddyfnach o anghenion y plentyn a'r teulu. Bydd hyn yn ei dro yn arwain at ofal diwedd oes a chymorth profedigaeth mwy effeithiol, a chanlyniadau gwell i'r teuluoedd ar yr adeg y maent yn wynebu'r anochel a'r torcalon o golli eu plentyn. Lleihau derbyniadau heb eu cynllunio a derbyniadau mewn argyfwng i'r ysbyty i blant â chyflyrau sy'n cyfyngu ar fywyd, gan leihau'r baich ar y GIG yn ei dro. Sicrhau y gall ein hosbisau gynnal ac ehangu eu gofal mewn meysydd eraill, megis ffisiotherapi a chymorth therapiwtig arall, cymorth a chyngor clinigol, ac fel rhan o ecosystem ehangach darparwyr gofal diwedd oes y GIG a chymorth profedigaeth. Rhoi hyder ariannol i hosbisau gynllunio i ehangu gwasanaethau cynaliadwy, a chyrraedd mwy o blant a theuluoedd, gan wybod y gallant ddiwallu eu hanghenion heb amddifadu eraill o wasanaethau hanfodol. Cefnogi llywodraeth leol i fodloni ei gofynion statudol mewn perthynas â gofal seibiant, na ellir ei fodloni heb sector hosbisau plant cynaliadwy. Symud Cymru o waelod tabl y gwledydd cartref, o ran cyllid y pen i hosbisau plant. Ac yn y pen draw, sicrhau bod Cymru'n cymryd cam hanfodol ymlaen yn ein cenhadaeth genedlaethol i ddod yn wlad dosturiol.
Rwyf am orffen drwy ddyfynnu'r hosbisau plant eu hunain, a ddywedodd wrthyf: 'Rydym yn falch o fod yn elusennau. Nid ydym yn chwilio am gardod, rydym yn chwilio am rywbeth sy'n gwarantu i'r teuluoedd hyn y byddwn yno ar eu cyfer. Rydym am ddiwallu'r angen.' Yn olaf, ond nid yn lleiaf, roeddent yn dweud, 'Mae cyllid statudol yn gorffen wrth ein drysau ar hyn o bryd. Byddai agor hyn yn ein galluogi i gynnig mwy o ofal seibiant a mwy o wasanaethau i'r rhai sydd ein hangen.' Sut y gallai unrhyw un anghytuno â hynny? Diolch.