Part of the debate – Senedd Cymru am 2:33 pm ar 8 Mehefin 2021.
Gweinidog, wrth inni aros am y broses hirddisgwyliedig o ddatganoli plismona i Gymru, a gaf i ofyn am un datganiad? Ac mae'n ymwneud â'r dull presennol sydd gennym ni yng Nghymru o ymgysylltu â'r cyhoedd, sefydliadau cymdogaeth a chynrychiolwyr etholedig ar fater yr heddlu a diogelwch cymunedol. Rwy'n pryderu rywfaint bod fframwaith gwreiddiol cyfarfodydd PACT—yr Heddlu a Chymunedau Gyda'n Gilydd—a oedd, er nad oedd yn berffaith ac yn amrywio'n fawr o le i le, yn caniatáu ymgysylltu rheolaidd a systematig â'r cyhoedd sy'n wynebu tuag allan ac yn gosod blaenoriaethau plismona a diogelwch cymunedol—. Rwy'n poeni ei fod wedi cael ei erydu'n raddol dros amser. Efallai y bydd angen dechrau o'r dechrau, mewn gwirionedd, ac rwyf wedi ysgrifennu heddiw at gomisiynydd yr heddlu a'r prif gwnstabl yn fy ardal i, a'r ddau arweinydd awdurdod lleol, i gael eu hymateb nhw ar y mater hwn hefyd.
Felly, a gawn ni ddatganiad gan Lywodraeth Cymru ar hyn, a allai gynnwys asesiad o gyflwr ymgysylltu â'r cyhoedd ar blismona a diogelwch cymunedol, a'r blaenoriaethau cymunedol pwysig iawn hynny yng Nghymru ar ddiogelwch cymdogaethau a chymunedau? Gallai hefyd ymdrin â'r materion sy'n ymwneud â diffyg cofnodi troseddau ac ymddygiad gwrthgymdeithasol ar hyn o bryd, yn ogystal â'r defnydd effeithiol o swyddogion cymorth yr heddlu a'r gymuned, ac adrodd ar ystadegau troseddu a niwsans lleol hefyd. Felly, dyna yw fy nghais i, ac rwy'n credu ei fod yn un rhesymol, oherwydd mae ein pwerau datganoledig yn bendant yn ymestyn i'r maes hwn er nad oes gennym ni blismona wedi'i ddatganoli eto.