4. Datganiad gan y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol: Statws Preswylydd Sefydlog yr UE

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:45 pm ar 8 Mehefin 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Isherwood Mark Isherwood Conservative 3:45, 8 Mehefin 2021

(Cyfieithwyd)

Tair blynedd—. Diolch am eich datganiad chi. Dair blynedd yn ôl, ym mis Mehefin 2018, cyhoeddodd Llywodraeth y DU ei chanllawiau cam wrth gam ar wneud cais i gynllun preswylydd sefydlog yr UE, statws preswylydd cyn-sefydlog a sefydlog, i ddinasyddion yr UE, yr AEE a'r Swistir a'u teuluoedd i wneud cais i barhau i fyw yn y DU ar ôl y dyddiad cau ar gyfer gwneud cais, sef 30 Mehefin 2021—drwy gyd-ddigwyddiad, pen-blwydd fy mam. Gwnaethoch chi gyfeirio at gyfanswm y 87,960 o geisiadau sydd wedi'u gwneud gan ddinasyddion yr UE sy'n byw yng Nghymru, y mae 58 y cant ohonyn nhw wedi sicrhau statws preswylydd sefydlog a 40 y cant wedi sicrhau statws preswylydd cyn-sefydlog. Ledled ein DU, mae ystadegau diweddaraf Llywodraeth y DU yn dangos bod 5,423,300 o geisiadau ac, o'r rhain, bod 5,118,300 wedi'u prosesu hyd yma. 

Gwnaethoch chi gyfeirio at bryderon, ynghylch ymgeiswyr sydd wedi sicrhau statws preswylydd cyn-sefydlog ac y bydd dal angen iddyn nhw wneud cais ar gyfer statws preswylydd sefydlog pan fyddan nhw'n gymwys a phobl nad ydyn nhw wedi gwneud cais i'r cynllun eto, ac yr ydych chi'n dweud eich bod chi wedi ysgrifennu at Weinidog y DU, Kevin Foster AS, yn galw am ymestyn y dyddiad cau. Fodd bynnag, sut mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn gweithio gyda Llywodraeth y DU, er enghraifft pan ddywedodd Kevin Foster, dim ond y penwythnos diwethaf,

'Bob dydd, mae miloedd o bobl yn cael statws o dan Gynllun Statws Preswylwyr Sefydlog i Ddinasyddion yr UE hynod lwyddiannus, a byddwn i'n annog pobl sy'n gymwys i wneud cais cyn gynted â phosibl i sicrhau'r statws y maen nhw'n ei haeddu o dan gyfraith y DU'?

Rydym ni eisoes wedi cadarnhau y bydd hawliau unigolyn sydd wedi gwneud cais i'r cynllun erbyn y dyddiad cau ar 30 Mehefin ond nad yw wedi cael y penderfyniad erbyn hynny yn cael eu diogelu hyd nes y bydd penderfyniad ar ei gais.

Gwnaethoch chi gyfeirio at gefnogaeth Llywodraeth Cymru i ddinasyddion yr UE ers 2019, y mae'r Ceidwadwyr Cymreig wedi bod yn falch o'u cefnogi o'r cychwyn cyntaf. Roedd hyn yn cynnwys y gwasanaeth wedi'i ariannu gan Lywodraeth Cymru i gynorthwyo gwladolion yr UE yng Nghymru i gofrestru ar gyfer cynllun statws preswylwyr sefydlog i ddinasyddion yr UE, wedi'i ddarparu drwy gyngor ar bopeth sir y Fflint, Cyngor ar Bopeth Caerdydd a'r Fro a chyngor ar bopeth Casnewydd. Ac roeddwn i'n falch, er enghraifft, o gynnal gweminar ar y cyd â chyngor ar bopeth sir y Fflint fis Gorffennaf diwethaf i ddinasyddion yr UE, yr AEE neu'r Swistir gael gwybod mwy am y cymorth sydd ar gael ar gyfer cynllun statws preswylwyr sefydlog i ddinasyddion yr UE a chyflogaeth a gwahaniaethu. 

Mae Gweinidog Llywodraeth y DU, Kevin Foster, wedi dweud bod Llywodraeth y DU hefyd wedi rhoi £22 miliwn i 72 o sefydliadau i helpu grwpiau sy'n agored i niwed ac yn anoddach eu cyrraedd i wneud cais, ac mae gan y Swyddfa Gartref dros 1,500 o bobl yn gweithio ar y cynllun. Sut ydych chi wedi sicrhau bod y cynlluniau sydd wedi'u cefnogi gan Lywodraeth Cymru wedi ategu'r cynlluniau hyn gan Lywodraeth y DU yn hytrach na'u hailadrodd, a pha ffigurau y gallwch chi eu rhannu neu a fyddwch chi'n gallu eu rhannu â ni yn dangos tystiolaeth o ganlyniadau penodol cymorth Llywodraeth Cymru wedi'u dadgyfuno o'r cynlluniau cymorth sydd wedi'u hariannu gan Lywodraeth y DU?

Yn olaf, mae pryder penodol ynghylch nifer y bobl hŷn nad ydyn nhw wedi gwneud cais am statws preswylydd sefydlog ac am rieni nad ydyn nhw'n ymwybodol bod angen iddyn nhw sicrhau bod plant, a hyd yn oed babanod, yn gwneud cais am statws preswylydd sefydlog y mis hwn. Wrth wrando ar un o fy hoff sianelau radio yn teithio i lawr ddoe, Absolute Classic Rock, clywais i hysbysebion Llywodraeth y DU wedi'u targedu at y grwpiau penodol hyn yn unol â hynny. Felly, pa gamau penodol y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd, naill ai gyda Llywodraeth y DU neu'n annibynnol, i gyrraedd y grwpiau hyn o bobl?