Mae Llywodraeth y DU yn ei gwneud yn ofynnol i holl ddinasyddion yr UE, yr Ardal Economaidd Ewropeaidd neu'r Swistir a oedd yn byw yn y DU erbyn 31 Rhagfyr 2020 wneud cais i gynllun statws preswylwyr sefydlog i ddinasyddion yr UE erbyn dydd Mercher 30 Mehefin 2021, er mwyn sicrhau eu statws i barhau i fyw a gweithio yma. Nid yw hon yn sefyllfa yr oeddwn i eisiau gweld dinasyddion yr UE ynddi. Mae Llywodraeth Cymru wedi dadlau ers tro byd ac wedi galw ar Lywodraeth y DU i ymestyn y dyddiad cau ac o leiaf i ystyried effaith barhaus y pandemig, ac rwyf wedi ysgrifennu'n ddiweddar at Kevin Foster AS ar y mater hwn.

Fodd bynnag, rwy'n ddiolchgar bod Llywodraeth y DU, yn dilyn galwadau niferus gan Weinidogion Cymru, ar 1 Ebrill wedi newid ei chanllawiau gweithiwr achos y cynllun statws preswylwyr sefydlog i ddinasyddion yr UE i wneud darpariaethau ar gyfer ceisiadau mwy cymhleth ac i roi disgresiwn i weithwyr achos dderbyn ceisiadau hwyr am resymau rhesymol. Fodd bynnag, er mod i'n croesawu'r arwydd hwn o hyblygrwydd, nid wyf yn teimlo bod yr ystyriaeth yn mynd yn ddigon pell a byddaf yn parhau i annog Llywodraeth y DU i ddangos yr hyblygrwydd mwyaf posibl ar ôl Mehefin 2021. Ochr yn ochr â hyn, mae'n bwysig ein bod ni gyda'n gilydd yn canolbwyntio ein hegni ar sicrhau bod dinasyddion yr UE yn ymwybodol o'r cynllun, yn ymwybodol o'r dyddiad cau, ac yn cael y gefnogaeth orau bosibl i wneud cais.

Dirprwy Lywydd, rwyf yn falch o adrodd ein bod ni'n gwneud cynnydd. Cyhoeddwyd yr ystadegau chwarterol diweddaraf gan y Swyddfa Gartref ar 27 Mai 2021 yn dangos bod y cynnydd yn parhau yn nifer y ceisiadau o Gymru sy'n cael eu gwneud i'r cynllun a nifer yr unigolion sy'n sicrhau statws preswylydd sefydlog neu statws preswylydd cyn-sefydlog. Hyd yma, gwnaed cyfanswm o 87,960 o geisiadau gan ddinasyddion yr UE sy'n byw yng Nghymru ac, o'r ceisiadau hynny, mae 58 y cant o unigolion wedi sicrhau statws preswylydd sefydlog ac mae 40 y cant wedi sicrhau statws preswylydd cyn-sefydlog. Ond mae pryderon yn parhau o ran y 40 y cant hynny o ymgeiswyr sydd wedi sicrhau statws cyn-sefydlog ac y bydd angen iddyn nhw wneud cais eto am statws preswylydd sefydlog pan fyddan nhw'n gymwys.