Diolch, Dirprwy Lywydd, a diolch yn fawr iawn i'r Dirprwy Weinidog am ei datganiad y prynhawn yma. Alla i ddim meddwl am ffordd well o dynnu sylw at Wythnos y Gofalwyr na thrafod y gefnogaeth yr ydym ni'n ei rhoi i ofalwyr di-dâl yng Nghymru. Fel rhywun sydd wedi treulio ei 11 mlynedd diwethaf yn gweithio yn y GIG ac mewn partneriaeth agos â'r gwasanaethau cymdeithasol, rwy'n gwybod yn uniongyrchol y byddai ein system iechyd a gofal yn chwalu heb ofalwyr di-dâl.

Er fy mod i'n croesawu'r arian ychwanegol gan Lywodraeth Cymru sy'n cael ei ddyrannu i ariannu gofal seibiant yng Nghymru, mae arnaf i ofn mai dim ond diferyn yn y môr ydyw. Mae gan Gymru fwy na byddin fach o ofalwyr di-dâl, ac maen nhw 3:1 yn fwy niferus na byddin Prydain. Amcangyfrifir bod dros draean o filiwn o ofalwyr di-dâl yng Nghymru yn arbed tua £8 biliwn y flwyddyn i'r GIG. Yn ôl ymchwil newydd gan Carers UK, nid yw bron i dri chwarter gofalwyr Cymru wedi cael seibiant ers dechrau'r pandemig.

Dirprwy Weinidog, a ydych chi'n cefnogi addewid fy mhlaid y bydd pob gofalwr di-dâl yn cael seibiant? A yw Llywodraeth Cymru yn credu y bydd yr £1.75 miliwn sydd wedi ei ddyrannu i'r cam cyntaf yn ddigonol i ddiwallu anghenion gofalwyr di-dâl Cymru? A wnewch chi roi dadansoddiad o sut y caiff yr arian ei ddyrannu i bob un o'r 22 awdurdod lleol yng Nghymru? Nid wyf i'n disgwyl i chi ddarparu hynny heddiw, yn amlwg, ond efallai y gallech chi roi rhagor o fanylion i'r Senedd mewn datganiad ysgrifenedig yn y dyfodol.

Mae gen i ddiddordeb yn eich sylwadau ar seibiant—'respitality'. Mae'n rhaid i mi roi fy nannedd yn ôl i mewn. Pa drafodaethau y mae eich swyddogion wedi eu cael gyda'r sector lletygarwch yng Nghymru? O ystyried y colledion y mae busnesau lletygarwch Cymru wedi eu gweld dros y 15 mis diwethaf, a ydych chi'n credu y bydd hyn yn cael unrhyw effaith ar eich gallu i roi'r cynllun ar waith ledled y wlad? A ydych chi wedi trafod gweithredu cynllun yr Alban gyda'ch cyd-weinidog yn Senedd yr Alban, ac a ydych chi wedi trafod gyda Llywodraeth y DU y potensial ar gyfer cynllun ledled y DU?

Gan symud ymlaen at gefnogaeth ehangach eich Llywodraeth i ofalwyr di-dâl, er fy mod i'n croesawu'r strategaeth newydd ar gyfer gofalwyr di-dâl, mae'n siomedig na fydd y cynllun cyflawni'n barod tan ddiwedd eleni. Mae angen cymorth a chefnogaeth ar ofalwyr di-dâl nawr, nid cyfres o adroddiadau a strategaethau newydd. Mae fy mhlaid i yn dymuno gweld gofalwyr di-dâl yn cael hyfforddiant am ddim a sicrhau bod pob un gofalwr yng Nghymru yn cael yr asesiad gofalwr y mae ganddyn nhw yr hawl iddo. Dirprwy Weinidog, a ydych chi'n cytuno â mi fod yn rhaid gwneud mwy i gefnogi ein gofalwyr di-dâl? Pa gynlluniau sydd gan Lywodraeth Cymru i gynnig cyrsiau hyfforddi i ofalwyr di-dâl yng Nghymru? A ydych chi wedi trafod gyda Gofal Cymdeithasol Cymru ac Addysg a Gwella Iechyd Cymru am y ffyrdd y gall gofalwyr di-dâl hyfforddi ochr yn ochr â gofalwyr cyflogedig?

Ac yn olaf, Dirprwy Weinidog, sut ydych chi'n gweithio gydag awdurdodau lleol Cymru i sicrhau eu bod yn darparu asesiadau gofalwyr i bob gofalwr yng Nghymru? Edrychaf ymlaen at weithio gyda chi dros y tymor nesaf i sicrhau y gallwn ni gefnogi ein byddin enfawr o ofalwyr di-dâl. Diolch yn fawr iawn.