Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:59 pm ar 15 Mehefin 2021.
Efallai ei bod hi'n werth edrych ychydig yn fanylach ar yr hyn yr ydych chi'n ei olygu wrth ddweud 'symiau sylweddol'. Rwy'n credu bod eich Llywodraeth wedi dweud fis Tachwedd diwethaf eich bod chi eisiau datgarboneiddio 1.4 miliwn o gartrefi rhwng nawr a 2050. Rwy'n credu bod fy symiau i, os ydyn nhw'n iawn, yn dweud bod hynny yn 132 o gartrefi bob dydd am y 29 mlynedd nesaf. Efallai y gallwch chi ddweud wrthym ni faint o gartrefi yng Nghymru a gafodd eu datgarboneiddio y llynedd, oherwydd o ble yr wyf i'n edrych, mae'n teimlo fel pe byddem ni'n aros yn ein hunfan.
Mae ôl-osod, wrth gwrs, yn fuddsoddiad; mae'n fuddsoddiad yn yr amgylchedd, ond mae'n fuddsoddiad gwirioneddol hefyd mewn gwneud arbedion drwy effeithlonrwydd ynni. Gallai greu degau o filoedd o swyddi. Dyma'r union fath o brosiect a allai ddenu buddsoddiad—buddsoddiad ariannol gwirioneddol—drwy fondiau Llywodraeth, er enghraifft, ac mae Plaid Cymru wedi sôn am gynllun gwerth biliynau o bunnoedd efallai dros gyfnod o amser, wedi'i ariannu yn y math hwnnw o fodd.
Nawr, bu'n rhaid i'ch Llywodraeth chi gyfaddef nad yw'r £20 miliwn a fuddsoddwyd yn y rhaglen ôl-osod er mwyn Optimeiddio, a dyfynnaf, yn:
'ddigon o bell ffordd i ddatgarboneiddio cartrefi Cymru.'
Wel, gallwch chi ddweud hynny eto. Felly, Prif Weinidog, mae dros ddwy flynedd bellach ers datgan argyfwng hinsawdd, rydym ni oddeutu 7 y cant o'r ffordd i 2050 eisoes, felly pryd wnewch chi roi'r model ariannol a'r strategaeth fanwl ar waith i ddechrau ôl-osod yn gyflym, oherwydd mae'r cloc yn tician ac mae'r argyfwng yn dwysáu?