Part of the debate – Senedd Cymru am 5:13 pm ar 15 Mehefin 2021.
Rhun, rŷch chi wedi gofyn am gyfyngiadau ar ganu. Dwi wedi gwthio ar y mater yma ers tro byd. Bob tro dwi'n mynd i'r eglwys gadeiriol yn Nhyddewi, maen nhw'n gofyn i fi, 'Pam na allwn ni ganu?' Y drafferth yw, mae'r wyddoniaeth yn ein herbyn ni yma; dyna'r broblem. Rŷn ni'n awyddus iawn fel pobl i wthio ymlaen, ond mae'r wyddoniaeth yn hollol glir, a dyna pam dŷn ni'n ffaelu mynd ymhellach. Ac rŷn ni'n awyddus iawn i fwrw ymlaen, yn arbennig, wrth gwrs, mewn addoldai; rŷn ni'n deall pa mor bwysig yw hi i bobl.
Ac o ran priodasau—mae'r ddau ohonoch chi wedi codi'r pwynt yma—dwi yn deall bod hwn wedi torri calonnau pobl. Mae fe'n roller coaster emosiynol i fynd trwy orfod canslo ac wedyn aildrefnu a chanslo, a dyna pam rŷn ni wedi peidio â treial gwneud beth maen nhw wedi'i wneud yn Lloegr, sef i ddweud, 'Gallwch chi wneud hwnna; dyma'r route-map ŷch chi'n mynd arno.' Rŷn ni'n treial peidio â gadael pobl i lawr. Ond beth rŷn ni yn ei ddeall yw bod priodasau'n wahanol i lot o bethau eraill achos mae'n rhaid ichi gael eithaf lot o amser i'w trefnu. Dyw tair wythnos ddim yn ddigon o amser o flaen llaw. Ond, wrth gwrs, mae hwnna'n golygu dŷn ni ddim yn gwybod beth mae'r feirws yn mynd i edrych fel yn ystod y cyfnod yna. Rŷn ni wedi edrych ar briodasau mewn manylder; rŷn ni wedi gofyn i'r gwyddonwyr ein helpu ni i weld pa mor bell rŷn ni'n gallu mynd yn y maes yma. Wrth gwrs, mae priodasau'n anodd, yn arbennig os nad yw pobl wedi gweld ei gilydd ers blwyddyn. Dyna'r amser pan fyddan nhw'n debygol o fynd yn agos at ei gilydd. Dyw hi ddim fel mynd i gyngerdd ble dŷch chi ddim yn adnabod pobl. Felly, mae hi'n sefyllfa sydd yn anodd iawn o ran y problemau a allai godi o ran y feirws. Mae hi'n rhywbeth fydd yn cael ei ystyried yn ystod y dyddiau nesaf, a dwi ddim eisiau gwneud unrhyw addewidion. Dwi yn ymwybodol, ac mae'r Llywydd hefyd wedi denu fy sylw i at achos priodasol sensitif yng Ngheredigion. Wrth gwrs, rŷn ni'n ystyried yr holl sefyllfaoedd yma, ond rŷn ni yn gorfod dilyn y canllawiau sy'n dod, ac o leiaf y wyddoniaeth sydd yn dod ger ein bron ni yn y Cabinet.
O ran codi'r cyfyngiadau yn Lloegr, Rhun, roeddech chi'n glir dŷn ni ddim rili yn shocked eu bod nhw wedi gorfod symud eu hamserlen nhw. Rôn i wastad yn meddwl ei fod e'n od eu bod nhw'n mynd i gael sefyllfa lle byddai rhywun fel Mark Drakeford yn gallu mynd i glwb nos ar 21 Mehefin achos ei fod e wedi cael dau jab, ond dyw fy mab i ddim yn gallu mynd. Felly, rôn i jest wastad yn meddwl nad oedd synnwyr cyffredin wedi cael ei ystyried pan oedden nhw'n datblygu'r syniadau yna. Ac, wrth gwrs, yn Lloegr, dŷn nhw ddim wedi cyrraedd y pwynt yna lle mae pob un dros 18 wedi cael cynnig.
O ran y cyfathrebu, mae hwn yn rhywbeth mae'n rhaid inni ei ystyried achos rŷn ni eisiau pobl i ddod i fwynhau twristiaeth Cymru. Beth rŷn ni wedi'i wneud yw datblygu rhaglen gyda thwristiaeth Cymru, rhaglen Addo, ac mae hwnna'n rhywbeth sydd yn cael ei hysbysebu yn Lloegr, felly, os yw pobl yn dod, mae disgwyl iddyn nhw gydymffurfio â'n rheolau ni. Felly, mae yna raglen farchnata wedi cael ei datblygu o gwmpas hynny. So, dwi'n gobeithio fy mod i wedi ateb y cwestiynau yna. Diolch yn fawr.