Rwy'n croesawu'r ddadl y prynhawn yma. Rwy'n croesawu'r ffaith bod y Llywodraeth wedi cyflwyno dadl ar y mater pwysig hwn mor gynnar ar ôl yr etholiad. Mae'n gwbl hanfodol, os yw'r DU am olygu unrhyw beth o gwbl, bod cyfoeth y Deyrnas Unedig yn cael ei rannu'n deg rhwng rhannau cyfansoddol y Deyrnas Unedig, ar draws gwledydd y DU, ond hefyd o fewn gwledydd y Deyrnas Unedig. Mae hefyd yn bwysig bod y cyfoeth hwnnw'n cael ei rannu â phwrpas, ac y gwneir hynny yn dryloyw a gydag atebolrwydd.

Y broblem gyda'r polisi rhanbarthol sy'n cael ei ddyfeisio y tu ôl i ddrysau caeedig yn Whitehall yw nad yw'n ymddangos bod yr un o'r pethau hynny o bwys i weinyddiaeth bresennol y DU. Yr hyn sy'n ymddangos yn bwysig iddyn nhw yw sianelu arian cyhoeddus i etholaethau a rhanbarthau Lloegr lle maen nhw wedi ennill etholiadau yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Ac mae hynny'n rhywbeth i fod â chywilydd mawr ohono.

Pan mai fi oedd y Gweinidog, Paul—a bydd Paul Davies yn cofio hyn; mae'n ymddangos ei fod wedi anghofio llawer o bethau eraill a ddywedodd o'r blaen yma, ond fe rown ni ychydig o amser iddo y prynhawn yma—a gyhoeddodd yr adroddiad ar Amcan 1, pan oeddwn i'n Weinidog rhaglenni Ewropeaidd yn ôl yn 2011, amlinellodd yr adroddiad hwnnw'r holl wersi a ddysgwyd o Amcan 1. Roedd yn adroddiad cadarnhaol iawn ym mhob math o wahanol ffyrdd, ond roedd yn dweud hefyd fod gwersi i'w dysgu, bod angen inni wella'r ffordd yr ydym yn darparu cronfeydd rhanbarthol a buddsoddiad cyhoeddus. Cafodd y gwelliannau hynny, bryd hynny, eu cynnwys yn y system a ddefnyddiwyd hyd nes i'n cyfaill Huw Irranca-Davies gadeirio'r pwyllgor a arweiniodd hynny yn y Senedd flaenorol.

Dysgu gwersi o'r hyn a wnaethpwyd oedd hynny. Yr hyn y mae hwn a'r cynlluniau hyn yn ei wneud, mae'n ymddangos, yw ailadrodd camgymeriadau'r adeg honno. Ond gwnaed y camgymeriadau a wnaethpwyd 20 mlynedd yn ôl ar Amcan 1—gan weinyddiaeth Lafur, rwy'n derbyn hynny—wrth i system newydd gael ei chyflwyno er mwyn gwaredu rhai o'r strwythurau y gellid eu cyflwyno, i ddarparu'r arian yn uniongyrchol i'r cymunedau a dargedwyd gan hynny. Gwnaed hynny gydag ewyllys da a gwnaed hynny gyda'r bwriadau gorau. Y broblem sydd gennych yma yw nad yw'r strwythurau hyn wedi'u sefydlu er mwyn cyrraedd y cymunedau a'r bobl fwyaf anghenus, nid er mwyn cyflawni amcanion, oherwydd nid oes ganddyn nhw unrhyw amcanion.

Mae wedi'i wneud heb unrhyw ymgynghori. Ni fu unrhyw ymgynghori, nid â llywodraeth leol. Pe baech wedi parhau i ddarllen o'r hyn a ddywedodd Rosemarie Harris, byddai hi wedi dweud yn y paragraff ar ôl yr un a ddyfynnwyd gennych chi nad oedd Llywodraeth y Deyrnas Unedig wedi ymgynghori â nhw ar y materion hyn, nad oedden nhw'n gwybod sut yr oedd yn mynd i weithio. Felly, ni chafwyd ymgynghoriad. Gwyddom na fu tryloywder, oherwydd rwyf wedi eistedd ar y pwyllgorau, a daethom â'r Gweinidogion i mewn i egluro wrthym beth y maen nhw'n ei wneud, ac nid oedden nhw'n gwybod beth yr oedden nhw'n mynd i fod yn ei wneud, oherwydd nid oedden nhw wedi gwneud hynny eto. Nid oedd yn berfformiad trawiadol iawn, gadewch i mi ddweud hynny wrthych chi. Ac felly ni fu tryloywder.

Nid oes atebolrwydd, ni chafwyd dadl, ni chafwyd ymgynghoriad. Yr hyn sydd wedi bod yw penderfyniad i danseilio democratiaeth Cymru, oherwydd ni allan nhw ennill etholiadau. Pe baech chi i gyd yn eistedd yma a'n bod ni yn eistedd fan yna, gallaf ddweud wrthych chi yn awr y byddai Gweinidogion Cymru o amgylch y bwrdd yna. Mae hyn yn ymwneud â defnyddio arian cyhoeddus ar gyfer amcanion gwleidyddol, newid cydbwysedd grym o fewn y Deyrnas Unedig, ac mae hynny'n rhywbeth i fod â chywilydd mawr yn ei gylch—cywilydd mawr.

Yr hyn yr hoffwn i ein gweld yn gallu ei wneud, Llywydd, yw sefydlu perthynas â Llywodraeth y Deyrnas Unedig sy'n gyfartal, lle yr ydym yn gweithio gyda'n gilydd, yn cyflwyno'r strwythurau sy'n cynnwys llywodraeth leol. Rydych chi'n sôn am ddatganoli yng Nghymru; wel, rwy'n cefnogi hynny. Fe wnes i gyflwyno cynigion i ymwreiddio hynny yn y Senedd ddiwethaf, ac fe wnaethoch chi bleidleisio a dadlau yn ei erbyn—