1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 22 Mehefin 2021.
2. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i gefnogi'r economi ym Mhreseli Sir Benfro? OQ56626
Diolch yn fawr i Paul Davies am y cwestiwn. Llywydd, ymdrin yn effeithiol â bygythiad y coronafeirws yw’r prif ffordd rydym yn cefnogi’r economi ym Mhreseli Sir Benfro o hyd. Bydd hynny’n galluogi busnesau yn yr etholaeth i fanteisio ar yr holl fuddsoddiadau eraill y mae’r Llywodraeth hon yn eu gwneud i ddiogelu eu dyfodol.
Brif Weinidog, o gofio bod cyfyngiadau yn parhau, mae'n bwysig eich bod chi fel Llywodraeth yn gwneud popeth o fewn eich gallu i gefnogi ein busnesau wrth symud ymlaen, ac i gefnogi economïau lleol. Nawr, mae busnesau teithio yn fy etholaeth i wedi cysylltu â fi oherwydd maen nhw'n dal i gael trafferth gydag effaith y pandemig ar eu gallu i wneud busnes, wrth gwrs. Dywedodd un busnes wrthyf fi, a dwi'n dyfynnu,
'Mae angen cymorth ariannol arnom i'n helpu drwodd i'r cyfnod nesaf. Mewn gwirionedd, rydym wedi cael sero incwm am y 15 mis diwethaf. Mae'n sefyllfa amhosibl ac anghynaladwy, ac mae'n bryd, ar lefel ranbarthol a chenedlaethol, i'r diwydiant teithio dderbyn pecyn cymorth pwyllog penodol.'
Brif Weinidog, beth yw'ch neges chi i'r busnes hwn ac, yn wir, i fusnesau teithio ledled Cymru? Ac a wnewch chi ymrwymo i ddarparu cefnogaeth i'r sector, er mwyn amddiffyn cynaliadwyedd y sector ar gyfer y dyfodol?
Diolch yn fawr i Paul Davies am y cwestiwn. A dwi'n cytuno bod argyfwng coronafeirws wedi cael effaith fawr ar fusnesau bach ym maes teithio, ac mae hynny'n mynd i barhau am y misoedd sydd i ddod. So, roedd y Gweinidog dros yr Economi wedi cyhoeddi pecyn o help ychwanegol i fusnesau sydd wedi gweld effaith o'r ffaith dydyn ni ddim yn gallu bwrw ymlaen i ailagor pethau fel roeddem ni'n bwriadu gwneud yn wreiddiol. Mae e'n dal i weithio gyda swyddogion i baratoi am fwy o gymorth i fusnesau, fel busnesau ym maes teithio, sydd ddim yn gallu ailagor o gwbl neu sydd ddim yn gallu ailagor yn llawn. Ac mae'r gwaith yna yn parhau, a bydd y Gweinidog yn dod i lawr y Senedd i esbonio sut rydym ni'n mynd i fwrw ymlaen i helpu i roi mwy o gymorth i fusnesau, fel busnesau teithio, fel mae Paul Davies wedi awgrymu'r prynhawn yma.
Bydd Paul Davies yn gwybod bod busnesau yng Nghymru wedi cael £400 miliwn yn fwy mewn cymorth coronafeirws nag y bydden nhw wedi ei gael pe byddai'r un busnesau hynny wedi bod yn Lloegr. Dyna y mae Llywodraeth Cymru wedi ei wneud i gefnogi'r economi, ym Mhreseli Sir Benfro ac ym mhob cwr o Gymru. Ond, wrth edrych i'r dyfodol, Prif Weinidog—gwn eich bod wedi siarad am hyn yn eithaf manwl yr wythnos diwethaf—a wnewch chi sicrhau y bydd unrhyw ymgynghoriad ar ardoll dwristiaeth arfaethedig yn ystyried barn trethdalwyr lleol yn ein mannau sy'n boblogaidd ymhlith twristiaid, yn ogystal â'r busnesau gwych sy'n gwasanaethu'r ymwelwyr hynny. Gan mai nhw yw'r rhai sy'n ysgwyddo'r baich o gyfyngiadau cyllideb y cyngor sy'n talu am bethau fel y toiledau, gwasanaethau casglu sbwriel a meysydd parcio, ac rwy'n credu ei bod ond yn deg y dylen nhw allu gofyn i'r rhai sy'n gallu fforddio mynd ar wyliau yn ein rhanbarth hardd dalu ychydig yn ychwanegol.
Wel, Llywydd, diolchaf i Joyce Watson am y ddau bwynt pwysig yna. Ac mae hi'n iawn, wrth gwrs, bod llawer iawn o gymorth eisoes wedi ei ddarparu i fusnesau yma yng Nghymru. Yn sir Benfro yn unig, mae bron i 7,000 o grantiau wedi eu talu am swm o filiynau lawer o bunnoedd i barhau i gefnogi'r cwmnïau hynny a'r busnesau hynny fel yr ydym ni wedi ymrwymo i'w wneud.
O ran yr ardoll dwristiaeth, Llywydd, fel yr eglurais yr wythnos diwethaf, mae'r drafodaeth yr ydym yn bwriadu ei chael yn ymwneud â phŵer lleol i awdurdodau lleol godi ardoll pan fyddan nhw'n dewis gwneud hynny ac o'r farn y byddai hynny'n iawn i'w hamgylchiadau lleol. Yr hyn y mae Joyce Watson yn sicr yn dweud y gwir ynglŷn ag ef yw bod y syniad yn un poblogaidd ymhlith y poblogaethau brodorol hynny y mae'n rhaid iddyn nhw dalu costau llawn yr holl wasanaethau a ddarperir yn eu hardaloedd ar hyn o bryd, hyd yn oed pan fydd y poblogaethau hynny yn codi'n sylweddol iawn yn ystod y tymor gwyliau. A diben ardoll, pe byddai awdurdod lleol yn dymuno ei defnyddio, yn fy marn i, yw sicrhau bod ymwelwyr yn gwneud cyfraniad bach i'r buddsoddiad sydd ei angen i gadw'r lleoedd y maen nhw'n ymweld â nhw i ffynnu, ac i gael yr holl gyfleusterau hynny—y meysydd parcio, y toiledau a phopeth arall y byddech, pan eich bod yn ymweld â rhywle, yn gobeithio eu bod yno. Mae'n ymddangos i mi fod gwneud cyfraniad bach at hyn yn fuddsoddiad mewn llwyddiant y busnesau hynny a'r ardaloedd hynny yn y dyfodol, a'i wneud mewn ffordd sy'n deg, lle mae'r costau dan sylw yn cael eu rhannu rhwng pobl sy'n byw yno'n barhaol a phobl sy'n ymweld â'r lleoedd gwych hynny sydd gennym ni yma yng Nghymru.