Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 1:35 pm ar 23 Mehefin 2021.
Weinidog, mae gormod lawer o anghydraddoldeb yn y DU, a gormod lawer o anghydraddoldeb yng Nghymru. Pan fyddwn yn teithio o gwmpas ein hetholaethau fel Aelodau o’r Senedd, gwelwn wahaniaethau mawr o ran ansawdd bywyd, cyfoeth ac incwm rhwng gwahanol rannau o'n hetholaethau. Felly, mae llawer o waith i'w wneud. Llywodraeth y DU sydd â rhai o'r ysgogiadau o ran treth a budd-daliadau, ond mae gan Lywodraeth Cymru ysgogiadau sylweddol, ac ar ôl treth incwm, un o'r rhai pwysicaf yw'r dreth gyngor. Y llynedd, nododd adroddiad y Sefydliad Astudiaethau Cyllid fod y dreth gyngor yng Nghymru wedi dyddio, yn anflaengar ac yn afluniol, a bod angen ei hailwerthuso a’i diwygio, ac yn wir, cafwyd addewid ym maniffesto’r Blaid Lafur ar gyfer etholiadau’r Senedd i ddiwygio’r dreth gyngor. Felly, gallai diwygio'r dreth gyngor wneud gwahaniaeth sylweddol i wneud Cymru’n wlad decach. Felly, a allwch ddweud wrthym heddiw, Weinidog, a wneir gwaith ar frys i edrych ar system y dreth gyngor yng Nghymru, a sut y gellid ei diwygio i'w gwneud yn llawer mwy blaengar a theg? Ac a fydd y gwaith hwnnw hefyd yn ystyried dewisiadau amgen fel treth gwerth tir?