Diolch yn fawr, Lywydd, ac os caf hysbysu'r Aelodau fy mod wedi cytuno i gais gan Sioned Williams i wneud cyfraniad byr ar ddiwedd y ddadl hon.

Dros yr wythnosau diwethaf, rwyf wedi bod yn ymgyfarwyddo â gwahanol agweddau ar fy mhortffolio. Fi yw'r llefarydd ar gymunedau a phobl hŷn. Fel y gallech ddisgwyl, mae rhan fawr o hyn yn ymwneud â gofal cymdeithasol. I'r rheini ohonoch sy'n fy adnabod, ni fydd yn syndod fy mod wedi bod yn siarad â'r bobl rwy'n cwrdd â hwy am wahanol agweddau ar fy mhortffolio. Yn wir, pan ymwelais â fy neintydd, nid oedd yn syndod fod deintyddiaeth ac iechyd y geg wedi codi, yn enwedig iechyd y geg mewn cartrefi gofal.

Yn ystod ein sgwrs, soniodd fy neintydd am rai o'i gleifion hirdymor, ac fe welodd rai ohonynt yn symud i gartrefi gofal. O dan ei ofal, roedd ei gleifion wedi cadw eu dannedd a'r deintgig yn iach am flynyddoedd lawer, nes iddynt symud i gartref gofal. Mae wedi cael sioc wrth weld faint o'i gleifion sydd wedi profi dirywiad dramatig yn iechyd y geg ers symud i gartref gofal. Yna soniais am y sgwrs hon wrth ffrind i mi. Roeddent yn adleisio'r profiad. Roedd gan eu tad ddementia a bu'n rhaid iddo symud i gartref gofal. Pan roddodd y gorau i fwyta, roeddent yn tybio mai dementia oedd y rheswm dros hynny, ond mewn gwirionedd y ddannodd oedd y rheswm. Roedd iechyd ei geg wedi dirywio'n ddramatig ar ôl iddo symud i gartref gofal.