5. Dadl Aelodau o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Busnesau bach a thwristiaeth

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:12 pm ar 7 Gorffennaf 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Sam Rowlands Sam Rowlands Conservative 4:12, 7 Gorffennaf 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch am gyflwyno'r ddadl heddiw, Mr Hefin David. Fel y gwyddom i gyd, ac fel sydd wedi'i amlinellu eisoes, mae'r diwydiant twristiaeth yn hanfodol i ffyniant economaidd Cymru. I mi yng ngogledd Cymru ac i'r rhanbarth rwy'n ei gynrychioli, mae'n cyflogi tua 40,000 o bobl, yn cyfrannu tua £3.5 biliwn y flwyddyn i'r economi leol ac fel y cyfryw, mae'r ffocws trawsbleidiol a'r gefnogaeth i'r sector yma y prynhawn yma i'w groesawu'n fawr.

Mae'n werth ystyried nad yw'r pwysau yn y sector hwn yn sgil y pandemig COVID-19 wedi diflannu a'i fod yno o hyd. Hynny yw, yr adeg hon y llynedd roedd pwysau gwirioneddol yn y sector. Ac rydym yn sôn am bron i 100 y cant o fusnesau yn y sector twristiaeth a lletygarwch yn gorfod cau am gyfnod estynedig, gydag oddeutu 80 y cant o staff wedi eu gosod ar ffyrlo. Felly, er ei fod wedi'i grybwyll, daw'r pethau cadarnhaol ynghylch gweld ffyniant yma yr haf hwn ar ôl cyfnod anodd tu hwnt i'r sector, ac ni ellir diystyru hynny ar chwarae bach. Ac fel y dywed y cynnig, dyma'r adeg i Lywodraeth Cymru weithio gyda chynrychiolwyr o'r gymuned fusnesau bach a thwristiaeth i hyrwyddo Cymru fel cyrchfan twristiaeth drwy gydol y flwyddyn. Oherwydd mae gwyliau tramor, fel y gwyddom, yn aneglur ar hyn o bryd ac nid yw'n hawdd ei wneud, mae'n debyg. Mae'n gyfle mawr yn awr i wneud Cymru'n gyrchfan, ac fel y gwyddom, pan ewch chi i rywle ar wyliau, rydych yn debygol iawn o ddychwelyd yno. Felly, mae denu cynulleidfa newydd, grŵp newydd o gwsmeriaid i Gymru, yn gyfle enfawr dros yr haf hwn a'r blynyddoedd i ddod.

Ar y pwynt ynglŷn â bod yn gyrchfan twristiaeth drwy gydol y flwyddyn—a diolch i'r Aelod am gynnwys hwnnw yn y cynnig heddiw—oherwydd credaf mai dyna un o'r pethau strategol allweddol y dylid ei archwilio gan mai dyna sy'n mynd i wneud y sector a'r diwydiant yn fwy cynaliadwy ledled Cymru. Ac yn wir, mae'r Aelodau wedi manteisio ar y cyfle i sôn am rai o'r busnesau twristiaeth yn eu hardal, ac fe soniaf am un neu ddau yr euthum iddynt yn ddiweddar. Roedd yn dda iawn gweld distyllfa wisgi Penderyn yn agor yn Llandudno, ac rwy'n siŵr y byddai'r Aelodau'n gwerthfawrogi ymweliad â hi o bryd i'w gilydd, ond atyniad dan do mewn cyrchfan glan môr yw hwnnw, sy'n atyniad i ymwelwyr drwy gydol y flwyddyn mewn gwirionedd. Yn yr un modd, Surf Snowdonia neu Barc Antur Eryri yn nyffryn Conwy—cefais y fraint o agor eu gwesty newydd yno, gwesty Hilton, ochr yn ochr â'u gweithgareddau adrenalin dan do. Mae'n brofiad drwy gydol y flwyddyn a fydd yn gwneud y busnes hwnnw a'r sector cyfan yn fwy cynaliadwy. Felly, rwy'n credu bod hwnnw'n bwynt allweddol iawn a gyflwynwyd gan yr Aelod heddiw, ac rwy'n croesawu ac yn gwerthfawrogi cefnogaeth y Llywodraeth i'r busnesau hynny hefyd.

Y rhan arall sy'n werth ei nodi—ac rwy'n sicr yn croesawu cefnogaeth Llywodraeth Cymru iddi, mewn cydweithrediad â Llywodraeth y DU—yw gwaith ar y bwrdd uchelgais economaidd yng ngogledd Cymru, oherwydd, o'i fewn, er enghraifft, cynigir adeiladu academi dwristiaeth. Mae'r sgiliau sydd eu hangen yn y sector twristiaeth yn bwysig iawn, oherwydd, os gallwn uwchsgilio'r sector hwnnw, byddwn yn creu gwell swyddi ac atyniadau twristiaeth o ansawdd gwell, sydd wedyn, yn eu tro, yn creu economi gryfach ar gyfer y sector hwnnw. Felly, rwy'n credu mai dyna'r ddau faes strategol mawr y byddwn yn gofyn i'r Aelod, eu rhoi o dan yr adran strategol, wrth iddo fynd ati fel lladd nadroedd i wneud nodiadau.

O dan y meysydd uniongyrchol, nid wyf yn mynd i roi sylwadau ar dreth dwristiaeth, oherwydd rwy'n siŵr eich bod yn eithaf clir ynglŷn â'r safbwynt ar yr ochr hon i'r Siambr, ond rwy'n credu bod tri phwynt cyflym yr hoffwn eu gwneud a fyddai'n cael effaith uniongyrchol ar y sector. Y cyntaf yw cynllun clir iawn drwy'r haf a thu hwnt i'r busnesau hynny, oherwydd maent angen cynllunio cyn belled ag y bo modd i'r dyfodol. Yr ail yw adolygiad o'r mesurau cadw pellter cymdeithasol, oherwydd mewn gwirionedd mae'r rheoliad penodol hwnnw yng Nghymru yn gwneud pethau'n llai cystadleuol o gymharu â gwledydd eraill o fewn y Deyrnas Unedig. A'r trydydd yw bod angen dybryd am gymorth i recriwtio i'r diwydiant ar hyn o bryd. Mae llawer o'r busnesau hynny'n ei chael hi'n anodd recriwtio staff, ac os oes camau y gallai Llywodraeth Cymru eu cymryd i gefnogi hynny, byddai hynny i'w groesawu.

Felly, i gloi, mae'n sector hollbwysig i ni yma yng Nghymru. Rwy'n falch iawn, wrth gwrs—hysbyseb cyflym yma—i gynnal cyfarfod cyntaf y grŵp trawsbleidiol ar dwristiaeth yfory. Felly, yr holl Aelodau hynny, rwy'n siŵr ei fod yn eich dyddiadur; edrychaf ymlaen at eich gweld yno brynhawn yfory. Mae cyfleoedd enfawr inni fanteisio arnynt dros y misoedd nesaf i gefnogi'r sector twristiaeth, i weld twf, ond hefyd i weld twf cynaliadwy hefyd drwy'r pethau strategol allweddol y soniais amdanynt yn ogystal. Diolch yn fawr iawn.