Part of the debate – Senedd Cymru am 2:41 pm ar 13 Gorffennaf 2021.
Rwy'n gofyn am ddau ddatganiad gan y Llywodraeth. Mae'r cyntaf yn ymwneud â sut y caiff iechyd ei wella a sut y bydd disgwyliad oes yn cynyddu drwy wella iechyd cyffredinol pobl yng Nghymru, yn hytrach nag ymyrryd pan fydd pobl yn ddifrifol wael ac angen mynd i'r ysbyty. Ystyriwch ddiabetes math 2—mae modd lleihau nifer yr achosion drwy ddeiet ac ymarfer corff. Mae angen gwneud mwy o ran atal, yn hytrach na gwario miliynau a miliynau o bunnoedd, neu gannoedd o filiynau o bunnoedd, ar ymyrryd pan fydd pobl yn mynd yn sâl.
Yr ail ddatganiad rwy'n gofyn amdano yw strategaeth gwrthdlodi. Rwy'n un o'r rhai a oedd yn anhapus iawn bod Cymunedau yn Gyntaf wedi dod i ben. Roeddwn i'n credu ei fod yn gamgymeriad enfawr gan y Llywodraeth flaenorol. Ond mae wedi'i wneud, felly does dim mynd yn ôl. Ond rwy'n gofyn am strategaeth gan y Llywodraeth i leihau tlodi, yn enwedig mewn rhai o'r cymunedau mwyaf difreintiedig, oherwydd mae gennym ni lawer iawn o bobl hynod dlawd yng Nghymru, ac mae angen inni wneud rhywbeth i geisio eu cefnogi.