Part of the debate – Senedd Cymru am 4:21 pm ar 13 Gorffennaf 2021.
Prif amcan strategaeth 'Cymraeg 2050', wrth gwrs, yw sicrhau mwy o ddefnydd o’r Gymraeg, a ffordd arwyddocaol o wneud hynny yw drwy addysg. Serch hynny, mae sawl teulu ym Mhencoed yn dal yn aros am apêl i glywed a fydd eu plant nhw yn cael mynd i Ysgol Bro Ogwr ym mis Medi. Os yw’r apêl yn methu, wedyn bydd angen i’r teuluoedd yma ddewis rhwng anfon eu plant ymhellach i ffwrdd i dderbyn addysg Gymraeg neu ddewis addysg Saesneg. Bydd y Gweinidog yn gwybod, o dan y cod mynediad i ysgolion, mae pwynt 3.5 yn sôn bod gan awdurdodau lleol yr hawl i newid y nifer derbyn disgyblion os oes cynlluniau ar y gweill i ehangu darpariaeth addysg, fel sydd yn digwydd yn achos Ysgol Bro Ogwr. Mae’n hollol amlwg i fi y dylai cyngor Pen-y-bont warantu lle i’r plant sydd wedi cael gwrthod lle yn Ysgol Bro Ogwr, a dwi’n gobeithio y bydd y Gweinidog yn cyfleu hynny i’w gydweithwyr yn sir Pen-y-bont.
Ond mae yna gwestiwn sylfaenol yn fan hyn hefyd: ble mae’r tegwch? Pam ddylai plant Pencoed deithio tu fas i Bencoed er mwyn derbyn addysg Gymraeg? Yn reit syml, bydd ardaloedd fel Pen-y-bont yn parhau i fethu cyrraedd eu targedau os nad oes rhywbeth yn newid yn fuan.