Part of the debate – Senedd Cymru am 5:13 pm ar 13 Gorffennaf 2021.
Gallaf, gallaf eich clywed chi nawr—perffaith. Iawn, diolch, Dirprwy Lywydd, a diolch, Gweinidog, am roi cyfle i ni roi sylw i'r gwelliannau i'r Ddeddf anghenion dysgu ychwanegol a'r tribiwnlys addysg, deddfwriaeth sy'n addo cael effaith sylweddol ar addysg yng Nghymru.
Er bod trafodaethau cychwynnol ar y Ddeddf hon yn rhagflaenu fy etholiad, rwyf i ar ddeall, yn dilyn ymgynghoriad cynnar ar y Ddeddf ADY yn 2017, y cytunwyd y byddai cefnogi disgyblion ag anghenion gofal iechyd yn rhan o'i fframwaith, ond erbyn hyn mae'n ymddangos nad yw hyn yn wir. Ni fydd ysgolion yng Nghymru yn gallu ceisio cyllid ychwanegol trwy'r ffrwd cyllid ADY, ac eto bydd disgwyl iddyn nhw gefnogi disgyblion ag anghenion meddygol cymhleth, fel diabetes math 1, ac roedd hyn yn rhywbeth a gafodd ei godi hefyd yr wythnos diwethaf yn y grŵp trawsbleidiol ar ddiabetes.
Rwy'n deall bod y Ddeddf ADY wedi ei chynllunio i ddileu'r rhwystrau sydd gan blant o ran dysgu, ac nad yw bod ag anabledd o reidrwydd yn peri rhwystr i ddysgu. Ond y realiti yw bod cyflyrau fel diabetes math 1 yn gymhleth dros ben, a gall lefelau uchel neu isel o siwgr yn y gwaed, rhywbeth sydd bron yn sicr o ddigwydd yn ystod y dydd, arwain at ddryswch, diffyg canolbwyntio a golwg aneglur i'r rhai sy'n dioddef. Fel yr amlygwyd yn gynharach yn y cyfarfod, gall plant hefyd ddioddef problemau seicolegol oherwydd chwistrelliadau inswlin a chyfyngiadau ar fwyd, a gall hyn achosi problemau iechyd meddwl yn eu harddegau ac yn ddiweddarach mewn bywyd. Gallai ysgolion, o ganlyniad i'r ADY presennol, gael eu gorfodi i wneud penderfyniadau ynghylch adnoddau staff a allai atal ysgol rhag cynnig ymyriadau addysgol, fel sesiynau dal i fyny o ran llythrennedd, wrth i aelodau'r staff gael eu nodi yn lle hynny i sicrhau bod anghenion diogelwch y disgyblion hynny sy'n dod o dan yr ADY yn cael eu monitro a'u cefnogi. Bydd cymorth i ysgolion ddarparu'r gofal a'r ddarpariaeth ar gyfer dysgu ychwanegol yn hanfodol i helpu i ddarparu'r gofal gorau i blant anabl.
Rwy'n siŵr y bydd pob plaid yn dymuno gweld llwyddiant y ddeddfwriaeth hon, ond mae gan grwpiau fel Diabetes UK gryn bryder o hyd ynghylch canlyniadau anfwriadol y gallai'r Ddeddf anghenion dysgu ychwanegol a'r tribiwnlys addysg eu cael pan gaiff y ddarpariaeth ar gyfer gofal ei dileu. Yng ngoleuni'r pryderon hyn, a wnaiff y Gweinidog gytuno i ailedrych ar y sefyllfa eto? Diolch.