Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:35 pm ar 14 Medi 2021.
Llywydd, roeddwn i'n cytuno â llawer iawn o'r hyn a ddywedodd yr Aelod, hyd at ei chasgliad terfynol. Rwy'n cytuno â phopeth a ddywedodd am bwysigrwydd economaidd cymdeithasau tai, am y lles cymdeithasol enfawr y maen nhw'n ei gyflawni, am y ffordd y maen nhw'n ysgogi buddsoddiad preifat—buddsoddiad preifat cwbl angenrheidiol—i ddatblygu tai newydd yma yng Nghymru. Mae hynny i gyd yn sicr i'w ganmol.
Fodd bynnag, nid yw trosglwyddo stoc yn fater o benderfyniad gan yr awdurdod lleol. Mae'n fater o benderfyniad y tenantiaid lleol—mae'n rhaid iddyn nhw bleidleisio ar gynigion. Yng Nghymru, mae rhai awdurdodau lleol wedi cyflwyno cynigion i'w tenantiaid, sydd wedi penderfynu dewis trosglwyddiad stoc, ac mae rhai wedi penderfynu aros gyda'r awdurdod lleol, oherwydd bod awdurdodau lleol hefyd yn cyflawni llawer iawn o les economaidd. Mae awdurdodau lleol hefyd yn cael effaith gymdeithasol enfawr, a bydd awdurdodau lleol yng Nghymru yn gynyddol yn adeiladwyr uniongyrchol tai cymdeithasol newydd ar gyfer y dyfodol.
Felly, mae'r ddau opsiwn ar gael—maen nhw'n parhau i fod ar gael yng Nghymru. Nid yw'n fater i'r awdurdod lleol benderfynu arno; mae'n pan fo tenantiaid yn teimlo bod cynnig mwy cymhellol yn rhywle arall, gallan nhw ei ddewis. Pan fyddan nhw'n dewis aros gyda'r awdurdod lleol, nhw fydd wedi gwneud y penderfyniad hwnnw hefyd.