Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:16 pm ar 14 Medi 2021.
Llywydd, diolchaf i Jayne Bryant am yr holl bwyntiau yna. Mae'n iawn, onid yw, i dynnu sylw at y pwysau enfawr y mae ein cydweithwyr ym maes gofal sylfaenol wedi eu hwynebu dros y pandemig ac yn parhau i'w hwynebu heddiw ac rydym ni'n mynd i fod yn gofyn i'r un bobl hyn ddechrau ar yr ymgyrch ffliw nawr, a fydd yn bwysicach nag erioed yng Nghymru y gaeaf hwn, ac, fel y bydd yr Aelodau wedi clywed, bydd y gymuned gofal sylfaenol hefyd yn rhan o'r gwaith o ddarparu ymgyrch brechiad atgyfnerthu'r hydref i bobl yn y grŵp blaenoriaeth uchaf. Felly, rydym ni'n mynd i fod yn gofyn hyd yn oed mwy gan bobl dros yr wythnosau a'r misoedd sydd i ddod, ac mae gan y cyhoedd ran wirioneddol i'w chwarae, fel y dywedodd Jayne Bryant. Mae ymgynghoriadau o bell yma i aros, Llywydd, a pheth da iawn yw hynny hefyd. Rydym ni yn clywed—fel y dywedodd arweinydd Coleg Brenhinol yr Ymarferwyr Cyffredinol, yr Athro Martin Marshall, dros y penwythnos—rydym ni yn clywed llawer gan bobl sy'n teimlo y byddai'n well ganddyn nhw gael eu gweld wyneb yn wyneb. Rydym ni'n clywed llai am brofiad y bobl hynny y byddai'n llawer gwell ganddyn nhw allu cael ymgynghoriad dros y ffôn neu dros y fideo oherwydd y ffordd y mae hynny yn caniatáu iddyn nhw fyw rhannau eraill o'u bywydau bob dydd. Yn yr un erthygl honno, cyfrifodd yr Athro Marshall fod dros hanner yr ymgynghoriadau gan glinigwyr gofal sylfaenol yn cael eu cynnal wyneb yn wyneb erbyn hyn. Ond mae'n rhaid i ni berswadio'r cyhoedd bod rhannau eraill o'r teulu gofal sylfaenol y tu hwnt i'r meddygon teulu eu hunain—mae fferylliaeth, fferylliaeth gymunedol, yn arbennig o bwysig yma yng Nghymru—ac y gallwn ni i gyd helpu i gadw system sydd o dan straen sylweddol, a phan fydd gofynion gwirioneddol yn cael eu gwneud, y gallwn ni i gyd helpu drwy wneud yn siŵr ein bod ni'n mynd i'r lle iawn. Dyna pam mae'r ymgyrch 'Helpwch Ni i'ch Helpu Chi' y mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn ei chynnal yn ddiweddar yn ceisio perswadio pobl i wneud yn siŵr eu bod nhw'n gofyn am ymgynghoriad wyneb yn wyneb gyda meddyg teulu dim ond pan mai dyna'r llwybr clinigol cywir i'w ddilyn.
Ac yn y tymor hwy, byddwn yn parhau i fynd ar drywydd y dull a fu gennym ni yng Nghymru bellach ers nifer o flynyddoedd: dylai meddygon teulu weld y bobl y mae angen lefel y sgiliau a'r cymhwyster sydd gan feddyg teulu arnyn nhw yn unig. Ceir llawer o aelodau eraill o'r tîm gofal sylfaenol—ffisiotherapyddion, fferyllwyr, therapyddion galwedigaethol, parafeddygon—sydd yr un mor abl yn glinigol o ddarparu gwasanaeth i lawer o bobl sy'n mynd i ofal sylfaenol, ac mae'r dull tîm hwnnw o ddarparu gwasanaethau yn un y byddwn ni'n parhau i'w hyrwyddo i sicrhau iechyd hirdymor gwasanaethau gofal sylfaenol yng Nghymru.