4. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Diweddariad ar COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:13 pm ar 14 Medi 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 4:13, 14 Medi 2021

Diolch yn fawr. Gallaf gadarnhau, beth bynnag yw penderfyniad yr wythnos yma o ran y Cabinet, fy mod i'n siŵr bydd vaccine passports yn aros ar y bwrdd. Os na fyddwn ni’n mynd amdano, bydd e yno er mwyn i ni ei gysidro yn y dyfodol. Dydyn ni ddim wedi dod i benderfyniad. Mae hi’n benderfyniad anodd.

Dwi yn falch eich bod chi’n cytuno gyda ni o ran y penderfyniad ar y boosters ac ar y brechlynnau i blant. Mae'r CMOs wedi’i gwneud hi’n glir eu bod nhw eisiau gweld gwybodaeth ar gael ar gyfer rhieni sy’n dod o arbenigwyr, felly ein bod ni’n cael y wybodaeth gywir, bod pobl yn gallu pwyso a mesur beth sydd angen ei gysidro cyn bod eu plant nhw’n cael y brechlyn. Hefyd, dwi wedi bod yn siarad gyda'r comisiynydd plant, sy'n awyddus iawn i wneud yn siwr bod y ffordd mae hynny'n cael ei gyflwyno i blant yn rhywbeth sy'n ddealladwy iddyn nhw. Felly, mae hynny'n sicr yn rhywbeth mi fyddwn ni'n ei wneud.

O ran yr ysgolion, wrth gwrs, mae yna fframwaith mewn lle, achos roedden ni'n rhagweld y byddai sefyllfa fel yr un rŷn ni wedi'i gweld yn Abertawe a Chastell-nedd yn codi. Felly, dwi'n falch bod hynny wedi dechrau hyd yn oed cyn yr amserlen yr oeddem ni wedi'i rhagweld. Dwi'n gwybod bod yr Aelod wedi bod yn awyddus i sicrhau ein bod ni'n cymryd mesurau i wella safon yr awyr yn ein hysgolion ni. Felly, dwi’n falch eich bod chi wedi gweld ein bod ni wedi gwneud cyhoeddiad ar sut rŷn ni'n mynd i fynd ati i wneud hynny. Dwi'n barod i edrych ar bethau eraill o ran ffiltro awyr, felly os oes unrhyw wybodaeth gyda chi, rwy'n hapus ichi anfon hynny ataf i.

O ran COVID hir, dwi'n ymwybodol iawn bod yna broblem fan hyn. Dŷn ni ddim cweit yn siŵr o'r hyd a lled ohoni, ac un o'r rhesymau pam roeddwn i'n barod i dderbyn canllawiau gan y CMOs oedd achos fy mod i wedi darllen bod un mewn saith o blant yn gallu dioddef o COVID hir. Felly, roedd hwnna'n rhan o'r penderfyniad o'm safbwynt i.

O ran data, dwi'n siŵr gallwn ni gael mwy o ddata ynglŷn â faint sydd yn ein hysbytai a faint sydd wedi cael y brechlyn, a faint sydd yn ein ITUs ni. Dwi'n meddwl, o beth dwi wedi'i weld, mae lot o comorbidity yn bodoli hefyd. Hyd yn oed pobl sydd wedi cael y brechlyn, mae lot ohonyn nhw gyda phroblemau eraill—y rhai sydd yn dioddef o COVID ac yn mynd i mewn i'n hysbytai ni—felly'r rheini sy'n dioddef fwyaf. Ond dwi'n hapus i edrych i weld os gallwn ni dorri hynny i lawr. Wrth gwrs, mae pob bwrdd iechyd yn ei wneud ychydig yn wahanol.

Mae'n wir i ddweud bod ysbytai ar hyd a lled y gogledd wedi dechrau gohirio elective surgery erbyn hyn. Roedd hwn yn neges glir ces i o'r Royal College of Surgeons ddoe: a fyddai hyn yn rhywbeth rŷn ni'n barod i'w weld, lle rŷn ni jest yn sicrhau bod yna gwelyau rŷn ni'n eu paratoi ac yn eu cadw, fel ein bod ni'n gallu cadw ymlaen gyda'r elective surgeries? Felly, mae hwnna, yn sicr, ar ôl y drafodaeth neithiwr, yn rhywbeth dwi'n awyddus i drafod ymhellach gyda'm swyddogion i.