Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:05 pm ar 21 Medi 2021.
Mae'n rhaid i minnau ddatgan buddiant hefyd: rwy'n gynghorydd cymuned ym Mhenyrheol, Trecenydd ac Energlyn.
Hoffwn i dynnu sylw at y ddarpariaeth lai o ofal dydd ar gyfer oedolion anabl ym Mwrdeistref Sirol Caerffili. I rai, mae oriau wedi gostwng o 30 awr yr wythnos i ddim ond chwech, gostyngiad o 80 y cant i'r cymorth sydd wedi bod yn niweidiol iawn i oedolion anabl a'u teuluoedd. Mae grŵp Plaid Cymru ar y cyngor bellach wedi galw am foratoriwm ar y newidiadau hyn. Ychydig ddyddiau yn ôl, siaradais â thad sy'n gorfod ystyried rhoi ei fab mewn gofal preswyl gan na all ef a'i wraig ymdopi mwyach. Nid yn unig y byddai hyn yn peri pryder mawr i bawb dan sylw, ond byddai'n costio llawer mwy i'r awdurdod lleol yn y pen draw na phe baen nhw'n parhau i dyfu'r ddarpariaeth gofal dydd lawn-amser.
Prif Weinidog, a oes canllawiau y gall eich Llywodraeth eu cyflwyno i awdurdodau lleol er mwyn sicrhau bod oedolion anabl a'u teuluoedd yn cael y cymorth a'r seibiant y maen nhw'n eu haeddu, sydd eu hangen arnyn nhw, ac sy'n iawn iddyn nhw? A oes unrhyw un yn y Llywodraeth yn monitro pa un a yw awdurdodau lleol yn cyflawni eu rhwymedigaeth statudol o ran pobl anabl ac a oes cyllid digonol ar waith iddyn nhw wneud hynny? Diolch.