Part of the debate – Senedd Cymru am 4:39 pm ar 21 Medi 2021.
A gaf i ddiolch i Gadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad am y sylwadau hynny? Wrth gwrs, mae swyddogaeth y pwyllgor yn y gwaith craffu gwirioneddol, nid yn unig ar uniondeb deddfwriaeth, ond yr holl egwyddorion sylfaenol a materion hygyrchedd hefyd, yn hanfodol iawn yn fy marn i. Wrth i'r ddeddfwrfa hon, y Senedd hon ddechrau aeddfedu, i bob pwrpas, mae'r pwyllgor hwnnw wedi dod yn bwyllgor deddfwriaeth a'r cyfansoddiad yn yr ystyr draddodiadol, ac mae ganddo rôl bwysig iawn, iawn, yn enwedig mewn Senedd nad oes ganddi ail siambr.
O ran cydgrynhoi, wrth gwrs, yr oedd wedi bod yn rhywbeth a drafodwyd ers cryn amser. Rwy'n credu y byddem ni i gyd yn rhoi clod i gyn-Aelod o'r Senedd hon, David Melding, a wnaeth lawer iawn o ran hyrwyddo'n barhaus yr angen am gydgrynhoi. Yn amlwg, nid yw yma heddiw i weld y cynnydd sy'n cael ei wneud ar yr adroddiad cyntaf hwn sydd wedi ei gyflwyno mewn gwirionedd.
Wrth gwrs, mae nifer o feysydd a heriau, nid yn unig o ran yr hygyrchedd, ond yr hygyrchedd a'r ffordd y mae'n cyd-fynd ag ansawdd y gyfraith, a chyfreitheg—hynny yw, y materion sy'n ymwneud â chyfiawnder cyfraith. Ac, wrth gwrs, bydd materion a fydd yn dod i'r amlwg nad ydyn nhw'n benodol o fewn yr hygyrchedd hwn ond sydd yn berthnasol yn fy marn i, a bydd hynny fydd yr heriau a fydd o ran yr hawliau dynol, rheol y gyfraith, materion yn ymwneud ag adolygiad barnwrol, a mater safonau efallai y byddwn ni'n dymuno eu cynnal, a'r materion sy'n ymwneud â sut y maen nhw'n cyd-fynd â'r pwysau a allai ddod o seneddau mewn mannau eraill. Mae'r mater o adnoddau yn un sydd, yn amlwg, yn parhau, ac yn sylweddol o ran yr holl ofynion sydd.
Cefais i argraff dda iawn o rai o'r wybodaeth a roddwyd i mi am y ffordd y mae hyfforddiant barnwrol yn newid, a gan edrych yn benodol erbyn hyn ar feysydd cyfraith Cymru, yn arbennig, er enghraifft, meysydd tai ac yn y blaen, ac, wrth gwrs, y mater y bydd gwrandawiadau llys gweinyddol, wrth gwrs, yn digwydd yng Nghymru bellach, sy'n gwbl gywir. Wrth gwrs, yr un maes na soniais i amdano yw maes diwygio tribiwnlysoedd Cymru, a'r gwaith y mae Comisiwn y Gyfraith yn ei wneud yno. Rwy'n credu bod hynny'n rhan annatod o jig-so y ddeddfwrfa sy'n datblygu yng Nghymru. Diolch, Llywydd.