3. Cwestiynau i Gomisiwn y Senedd – Senedd Cymru ar 22 Medi 2021.
3. Pa gynigion sydd gan Gomisiwn y Senedd i wneud ystâd y Senedd yn garbon niwtral? OQ56847
Diolch am y cwestiwn hwnnw. Cytunodd Comisiwn y Senedd ar ei strategaeth carbon niwtral ym mis Mawrth 2021. Mae'r strategaeth hon yn manylu ar ein hymrwymiad i fod yn garbon niwtral net erbyn 2030. Mae'r strategaeth ar gael ar ein gwefan. O fewn y strategaeth hon, byddwn yn manylu ar y camau i'w cymryd i leihau ein hallyriadau carbon, gan gynnwys y defnydd o drydan, gwresogi, oeri, teithio a newid diwylliannol. Rwy'n falch o allu defnyddio'r cyfle hwn i ddweud wrth yr Aelodau mai'r Senedd yw'r senedd gyntaf yn y DU i gyhoeddi map ffordd tuag at weithredu di-garbon. Mae'r strategaeth hon yn cynnwys cyfuniad o newid ymddygiad ac arbedion effeithlonrwydd i sicrhau bod ein defnydd o ynni mor isel â phosibl cyn bod angen buddsoddi.
Diolch—Janet, mae'n debyg. Os bydd unrhyw Lywodraeth am orfodi polisi o ddatgarboneiddio adeiladau, credaf y dylent arwain drwy esiampl, ac fel y sonioch chi am y map ffordd, dylent hefyd fod yn arloeswyr gyda'r defnydd o dechnoleg arloesol fel y gallant arddangos y dechnoleg i sefydliadau eraill. Amlygwyd y pwynt hwn yn ddiweddar gan y ffaith bod yr Adran Drafnidiaeth wedi cael ei beirniadu am ddefnyddio ceir diesel a phetrol yn eu fflyd tra'n annog eraill i newid i gerbydau trydan. Mewn sawl ffordd, gwelaf y dylai Llywodraeth Cymru fod ar flaen y gad o ran arloesi, yn enwedig gyda datgarboneiddio adeiladau. Rwy'n cydnabod bod hwn yn ymrwymiad cymhleth sy'n aml yn ddrud, ond pa ddarpariaethau ariannol y mae Comisiwn y Senedd yn disgwyl y bydd eu hangen i wneud holl adeiladau Llywodraeth Cymru yn gwbl garbon niwtral?
Diolch. Unwaith eto, cwestiwn da iawn. Mae ein strategaeth yn cynnwys cyfuniad o newid ymddygiad ac arbedion effeithlonrwydd, fel y soniais. Er bod angen rhywfaint o wrthbwyso ar ddiwedd y strategaeth er mwyn sicrhau, er enghraifft, y gallwn barhau i deithio ar draws y wlad, gwelwn hyn fel dewis olaf, a byddwn yn ceisio torri ein hôl troed presennol i lai na'i hanner erbyn y pwynt hwnnw. Sylwaf ar eich cyfeiriad at Lywodraeth Cymru a'i dyletswydd tuag at ein targedau carbon sero, ond gallaf eich sicrhau, fel y Comisiynydd newydd gyda hyn yn fy mhortffolio, newid hinsawdd, y byddaf yn gwthio'r Comisiwn i sicrhau ein bod yn torri ein hôl troed presennol. Mae'r strategaeth yn dilyn dwy strategaeth lwyddiannus arall, sydd eu hunain wedi gweld ein hôl troed ynni'n gostwng 60 y cant mewn degawd, hyd yn oed heb gynnwys y flwyddyn ddiwethaf, gyda'r pandemig. Diolch.