Diolch, Dirprwy Lywydd. Efallai y byddai'n syndod i'r Gweinidog fy mod yn dechrau ar nodyn o gytundeb ag ef ynghylch y diffyg cyflymder wrth ymateb i geisiadau sydd wedi'u cyflwyno i'r gronfa adnewyddu cymunedol. Mae angen i ni weld llawer mwy o gynnydd.

Nawr, mae'r datganiad heddiw yn galw am ragor o wybodaeth a manylion gan Lywodraeth y DU, ac, er tegwch, os yw'r arian i gael ei ddarparu'n effeithiol, yna mae'n amlwg bod cydweithio'n hanfodol. Er fy mod yn sylweddoli bod Ysgrifennydd Gwladol tai, cymunedau a llywodraeth leol newydd wedi'i benodi i oruchwylio'r cyllid hwn, mae cymunedau lleol ledled Cymru yn dal i aros am wybodaeth hanfodol am eu ceisiadau, ac mae'n hanfodol bod y wybodaeth honno ar gael. Nawr, mae'r Gweinidog wedi ei gwneud yn glir heddiw ei fod wedi ysgrifennu at yr Ysgrifennydd Gwladol newydd i ddweud ei fod yn agored i ymgysylltu ystyrlon. Fodd bynnag, o ystyried naws ei ddatganiad, efallai y gall gadarnhau a yw wedi gofyn am gyfarfod brys fel y gall wneud y pwyntiau hyn yn uniongyrchol i'r Ysgrifennydd Gwladol.

Dirprwy Lywydd, mae pob un ohonom am weld y cyllid hwn yn cyrraedd cymunedau yng Nghymru ac yn gwneud gwahaniaeth mawr. Wrth ei wraidd, mae'r gronfa adnewyddu cymunedol yn grymuso cymunedau lleol drwy roi rôl uniongyrchol i awdurdodau lleol wrth gyflawni'r buddsoddiad hwnnw. Rydym newydd weld pa mor gadarn y mae ein hawdurdodau lleol wedi bod yn ystod y pandemig, ac rwy'n credu eu bod mewn sefyllfa berffaith i gyflawni'r buddsoddiad hwn. Mae datganoli'r arian hwn i awdurdodau lleol yn rhywbeth y dylai Llywodraeth Cymru fod yn ei gefnogi. Ac eto, mae'r datganiad heddiw'n dangos eto fod Llywodraeth Cymru wedi defnyddio'r agenda codi'r gwastad i barhau gyda gwrthdaro cyfansoddiadol â chymheiriaid yn San Steffan. Ac felly, hoffwn atgoffa'r Gweinidog bod dwy Lywodraeth yn gwasanaethu pobl Cymru, nid un, ac ni fu erioed yn rhan o'r setliad datganoli y dylai llywodraeth leol yng Nghymru ddod yn faes na ddylai Llywodraeth y DU fentro iddo. Yn wir, yn hytrach na'r rhethreg 'beio San Steffan' arferol, efallai y gallai'r Gweinidog ddweud wrthym pa gamau ymgysylltu a chefnogi mae Llywodraeth Cymru wedi'u cynnig i awdurdodau lleol i'w cefnogi drwy'r broses hon.

Nawr, mae'r Gweinidog wedi dweud dro ar ôl tro, os yw Llywodraeth y DU o ddifrif ynghylch ffyniant yma yng Nghymru yn y dyfodol, fod yn rhaid iddi roi cyfran deg o wariant y DU i Gymru, ac ailadroddodd y sylwadau hynny eto heddiw. Wel, mae Llywodraeth y DU wedi ei gwneud yn glir iawn na fydd Cymru ar ei cholled drwy'r gronfa ffyniant a rennir, a bydd proffil y gwariant yn cael ei nodi yn adolygiad nesaf gwariant y DU, a ddisgwylir yr hydref hwn. Yn y cyfamser, mae cyfleoedd yma i Lywodraeth Cymru gefnogi Llywodraeth y DU drwy annog y defnydd parhaus o brofiad, ac yn wir arbenigedd, sydd wedi'i adeiladu yn ystod degawdau o ddarparu arian yr UE yma yng Nghymru. Felly, byddwn yn ddiolchgar pe gallai'r Gweinidog ddweud wrthym beth mae ef a'i swyddogion yn ei wneud i hybu'r arbenigedd hwnnw a sicrhau ei fod yn cael ei gadw o dan y ffrydiau ariannu newydd hyn.

Nawr, rwy'n credu ei bod yn deg dweud y bydd y gronfa adnewyddu cymunedol a'r gronfa ffyniant a rennir ehangach yn cael ei barnu ar eu canlyniadau, ac mae'n ddyddiau cynnar iawn i ffurfio unrhyw asesiad difrifol, ond mae'n rhaid i ni edrych ar ble mae cyfleoedd i ymgysylltu'n adeiladol ar yr agenda hon, yn hytrach na threulio amser ac ymdrech yn sgorio pwyntiau yn wleidyddol. Gallai Llywodraeth Cymru fod yn defnyddio ei hamser i ddweud wrthym beth yw ei chynlluniau ei hun ar gyfer cefnogi adnewyddu cymunedol a sicrhau ffyniant economaidd, ond yn hytrach rydym yn cael pregeth arall yn erbyn San Steffan. Mae'r Ffederasiwn Busnesau Bach yn iawn i ddweud na ddylai hyn atal Llywodraeth Cymru rhag amlinellu ei strategaeth datblygu economaidd ar gyfer y dyfodol yn fanwl, gan gynnwys lle mae cymorth busnes yn rhan ohono ac yn cyd-fynd â'i gweledigaeth, ei gwerthoedd a'i hegwyddorion. Felly, rwy'n gobeithio y bydd y Gweinidog yn manteisio ar y cyfle heddiw i ddweud wrthym beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i ailadeiladu economi Cymru, yr hyn sy'n cael ei wneud i sbarduno arloesedd, creu swyddi a sbarduno newid economaidd parhaol.

Mae'r datganiad heddiw hefyd yn cyfeirio at alwadau'r Ffederasiwn Busnesau Bach, ac un o'r rheini yw i Lywodraeth Cymru ddefnyddio'r cyfle hwn i amlinellu ei gweledigaeth drwy Fil datblygu economaidd. Fel maen nhw’n ei awgrymu, byddai hyn hefyd yn gosod y paramedrau a'r egwyddorion sy'n sail i'w holl sefydliadau, cylchoedd gwaith a nodau, a'i dull o ymdrin â chymorth busnes a'i nodau. Wrth gwrs, mae'n hanfodol bod Busnes Cymru yn cael ei ddiogelu o dan y gronfa ffyniant a rennir, o leiaf ar ei lefelau presennol, a bod sefydlogrwydd ariannu tymor hirach i Fanc Datblygu Cymru. Byddwn yn ddiolchgar pe gallai'r Gweinidog gadarnhau a fydd yn cyflwyno Bil datblygu economaidd, pa drafodaethau mewnol sy'n cael eu cynnal i drafod dyfodol Busnes Cymru, a pha gamau mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i gefnogi Banc Datblygu Cymru yn y tymor hirach.

Wrth gloi, Dirprwy Lywydd, rwy'n derbyn bod rhai pryderon cyfiawn yn natganiad y Gweinidog heddiw, ac rwy'n gobeithio y bydd Llywodraeth Cymru yn pwyso am ymgysylltu ystyrlon fel y gellir darparu'r arian hwn mor effeithiol â phosibl i ni yma yng Nghymru.