Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:56 pm ar 29 Medi 2021.
Rwy'n credu bod yn rhaid inni fod yn glir gyda phobl na ddylid mynychu adrannau damweiniau ac achosion brys na ffonio am ambiwlans ac eithrio mewn argyfwng, ac mae gormod o bobl yn ffonio am ambiwlans pan nad yw'n argyfwng. Nawr, nid yw hynny'n golygu nad oes yna bobl mewn argyfwng yn cael eu colli ar hyn o bryd, a'r rheswm am hynny, fel rwyf wedi esbonio, yw oherwydd bod cynnydd enfawr yn y galw. Rhan o'r rheswm am hyn, wrth gwrs, yw oherwydd ein bod yn cael trafferth cael pobl allan, rhyddhau pobl o'r ysbyty; ni ellir rhyddhau pobl sy'n barod i gael eu rhyddhau oherwydd bregusrwydd ein sector gofal ar hyn o bryd. Dyna pam fy mod yn treulio llawer iawn o amser yn gweithio gyda fy nghyd-Aelod, Julie Morgan, ar hyn o bryd, i geisio gweld beth y gallwn ei wneud i fynd i'r afael â'r system mewn perthynas â gofal fel y gallwn wella'r llif drwy'r ysbytai fel na fyddwn yn gweld pobl yn aros y tu allan i ysbytai mewn ambiwlansys. Ond ni fyddwn yn gallu datrys hynny oni bai ein bod yn datrys y broblem wrth ddrws cefn ysbytai, ac felly rwy'n canolbwyntio ar hynny ar hyn o bryd.
Mewn perthynas ag agor adran ddamweiniau ac achosion brys benodol, nid yw adran ddamweiniau ac achosion brys yn rhywbeth y gallwch ei gonsurio. Mae'n rhaid i chi ddarparu llawer iawn o adnoddau o gwmpas hynny, a pheidiwch ag anghofio, pan fyddwch yn rhoi adran ddamweiniau ac achosion brys mewn man penodol, yr hyn y mae'n ei olygu yw, os daw rhywbeth arall i mewn, caiff eich gofal wedi'i gynllunio ei daro, ac rwy'n ymwybodol iawn fod 20 y cant o boblogaeth Cymru hefyd yn aros am lawdriniaethau ar hyn o bryd. Felly, os rhywbeth, mae angen inni gadw'r rhaniad rhwng y mannau poeth ac oer hynny mewn perthynas ag iechyd fel y gallwn barhau â'r gofal wedi'i gynllunio lle bo angen, ac nid yw agor adrannau damweiniau ac achosion brys ychwanegol o reidrwydd yn ein helpu gyda'n gofal wedi'i gynllunio. Mae'r holl bethau hyn yn gydgysylltiedig, felly byddaf yn cymryd cyngor gan y clinigwyr ar ble sydd orau i agor cyfleusterau damweiniau ac achosion brys.