Yr eitem nesaf, felly, yw'r datganiadau 90 eiliad, ac mae'r datganiad cyntaf y prynhawn yma gan Mike Hedges. 

Diolch, Lywydd. Mae cyfarwyddwr cerdd côr Orpheus Treforys, Joy Amman Davies, wedi ymddeol eleni ar ôl 30 mlynedd o wasanaeth gyda’r côr. Mae safon canu côr Orpheus Treforys yn fyd-enwog. Ganed Joy yng Nglanaman ac enillodd ysgoloriaeth i gael hyfforddiant piano yng Ngholeg Cerdd a Drama Cymru cyn mynychu Prifysgol Bangor. Ymunodd Joy â chôr Orpheus Treforys fel cyfeilydd ym 1991, ac yna yn 2007, daeth yn gyfarwyddwr cerdd y côr. Mae hi wedi gwneud cryn dipyn o deithio gyda'r côr, i leoliadau fel Neuadd Carnegie yn Efrog Newydd a Thŷ Opera Sydney. Yn ogystal â chôr Orpheus Treforys, mae hi wedi bod yn gyfeilydd gwadd i gorau eraill ac wedi cyfeilio i lawer o gantorion enwog o Gymru. Yn ystod y pandemig COVID, nid yw Joy wedi stopio, gan weithio mor galed ag erioed, a chynnal ymarferion ar-lein ddwywaith yr wythnos, a recordio caneuon yn rhithwir, gan ddenu dros 0.25 miliwn o wylwyr ar-lein. Mae ei chariad at y côr a chariad y côr tuag ati hithau yn amlwg iawn, a bydd y cantorion a'r rhai ohonom sy'n mynychu cyngherddau côr Orpheus Treforys yn rheolaidd yn ei gweld hi'n chwith iawn ar ei hôl. Hoffwn ddiolch i Joy yn gyhoeddus. Diolch am eich ymrwymiad, eich ymroddiad a'ch cariad at gerddoriaeth. Ni chredaf fod sŵn gwell i'w gael na chlywed côr Orpheus Treforys yn canu 'Myfanwy'.

Bythefnos yn ôl, daeth y newyddion trist am farw'r gyflwynwraig a'r cynhyrchydd radio Magi Dodd yn 44 mlwydd oed. Ganed a magwyd Magi ym Mhontypridd, lle bu'n ddisgybl yn Ysgol Gynradd Gymraeg Pont Sion Norton ac Ysgol Rhydfelen, cyn mynd ymlaen i astudio ym Mhrifysgol Aberystwyth. Ar ddechrau'r ganrif hon, daeth yn llais cyfarwydd ar donfeddi Radio Cymru—ar raglenni C2 ac fel cyflwynydd Dodd Com—ac yn fwy diweddar bu'n cynhyrchu rhaglenni ac yn cyflwyno Cwis Pop ar Radio Cymru. Mae llu o bobl wedi talu teyrnged iddi, gyda phawb yn nodi ei hangerdd am Bontypridd ac am y sin roc Gymraeg, tra hefyd yn pwysleisio ei charedigrwydd a'i phersonoliaeth afieithus. Fe ysgogodd hi genhedlaeth a mwy o bobl i rannu ei chariad at gerddoriaeth Gymraeg, gan ddenu cynulleidfaoedd newydd i'r orsaf. Prin oedd y cyflwynwyr o’r Cymoedd ar Radio Cymru bryd hynny, ac fel y dywedodd Huw Meredydd Roberts:

'Fe ddaeth hi'n un o gyflwynwyr pwysicaf yr orsaf yn fy marn i—yn llais i genhedlaeth o bobl ifanc o gymoedd y de ar ein gwasanaeth cenedlaethol.'

Bûm i weld mam Magi wythnos diwethaf, a dywedodd wrthyf am y caredigrwydd a'r cariad maent wedi ei dderbyn fel teulu gan bobl Pontypridd a thu hwnt, a'i fod fel petai fod pawb ym Mhontypridd wedi nabod Magi. Dwi ddim yn amau bod hyn yn wir. Bydd Pontypridd a Chymru yn lle tlotach hebddi, a hoffwn estyn fy nghydymdeimlad dwysaf i'w phartner, Aled, ei theulu, ei chydweithwyr a'i ffrindiau heddiw. Gorffwys mewn hedd, Magi.

Y mis hwn yw Mis Ymwybyddiaeth o Ganser y Fron. Amlygodd marwolaeth seren Girls Aloud, Sarah Harding, o ganser y fron yn ddiweddar, a hithau ond yn 39 mlwydd oed, pa mor eithriadol o bwysig yw gwneud popeth a allwn i frwydro yn erbyn y clefyd erchyll hwn. Mae'r pandemig wedi arwain at ostyngiad mawr yn nifer y bobl yr amheuir fod ganddynt ganser y fron sy'n cael eu cyfeirio at arbenigwr. Yn anffodus, cafodd gwasanaethau sgrinio eu hatal dros dro, ac er i driniaeth llawer o gleifion barhau heb newid, cafodd triniaethau eraill eu gohirio a'u canslo. Mae'n hanfodol felly fod Llywodraeth Cymru yn gweithio gydag adran ganser y GIG ac elusennau canser i gefnogi adfer gwasanaethau canser y fron yn ogystal â chynllunio eu dyfodol hirdymor. Yn ddiweddar, cyhoeddodd GIG Lloegr y byddai'n ariannu archwiliad cenedlaethol o ganser metastatig y fron. Rwy'n deall bod GIG Cymru hefyd yn cael trafodaethau am gynnwys Cymru yn yr archwiliad, ac rwy'n mawr obeithio y gwneir penderfyniad cyn bo hir i gynnwys Cymru er mwyn mynd i'r afael â'r bylchau yn y gwasanaethau i gleifion canser y fron. Oherwydd ni waeth a ydych yn dad-cu neu'n fam-gu, yn fam, yn dad, yn ŵr, yn fab neu'n ferch, nid yw canser y fron yn gwahaniaethu, ac mae gan bob un ohonom gyfrifoldeb i weithio gyda'n gilydd a chefnogi'r rheini sy'n ymladd, edmygu'r goroeswyr, anrhydeddu'r rhai sy'n ein gadael, a gweithio i ganfod canser y fron, trin canser y fron, a chodi ymwybyddiaeth ohono yn y dyfodol.

Diolch am y datganiadau yna.