Part of the debate – Senedd Cymru am 3:41 pm ar 12 Hydref 2021.
Diolch i Laura Anne Jones am yr ystod eang honno o gwestiynau. Fe wnaf i geisio gwneud cyfiawnder ag ehangder a dyfnder y cwestiynau y gwnaeth hi ymdrin â nhw yn ei chyfraniad. O ran, yn gyntaf, y cwestiwn o recriwtio dros 100 o staff cyfwerth ag amser llawn i gefnogi gwaith cynlluniau treialu mewngymorth CAMHS ac ymyriadau eraill, rwy'n credu ei bod yn her cyrraedd y targed hwnnw ynddo'i hun, mewn gwirionedd. Mae'n nifer sylweddol o weithwyr proffesiynol ychwanegol i recriwtio i'r system mewn cyfnod cymharol fyr. Rwy'n credu mai'r profiad ar lawr gwlad yw bod y byrddau iechyd mewn gwahanol leoedd ar y daith, yn dibynnu ar eu cyfranogiad yn rhywfaint o waith y cynlluniau treialu hyd yma. Ond rwy'n credu, mewn gwirionedd, y bydd hynny'n gyfraniad sylweddol i'n hagenda yn y lle hwn.
Rwy'n credu iddi wneud pwynt pwysig iawn o ran gwasanaethau cwnsela a'r amrywiaeth o fanteision y gallan nhw eu cynnig, ond hefyd rhai o'r heriau o ran cyflawni'r gweithredu ar y raddfa fwy honno. Soniais am rai o'r niferoedd yn fy natganiad, y bwriedir i'r cyllid eu cynnwys. Ochr yn ochr â hynny, gwn y bydd yn dawel ei meddwl o wybod bod adolygiad o'r gwasanaeth cwnsela'n digwydd hefyd, fel y gallwn ddysgu o hynny, a bydd hynny'n cael ei ddilyn yn fuan gan gyfres o ymgynghoriadau unigol gyda rhanddeiliaid ar draws y system, ac rwy'n credu hefyd y bydd sicrhau ein bod yn cipio profiadau ar draws y system yn bwysig. Bydd rhywfaint o'r cyllid ychwanegol sydd ar gael yn ymwneud â darparu hyfforddiant ychwanegol i gwnselwyr, llunio cysylltiadau â darparwyr gwasanaethau cydategol, lle maen nhw’n berthnasol, yn ogystal â mynd i'r afael â rhai o'r rhestrau aros, oherwydd, fel y bydd hi'n gwybod, mae galw sylweddol yn y system ar hyn o bryd. Felly, mae rhyw fath o ddull cyfannol yn cael ei ddefnyddio at hynny, darparu gwasanaethau cwnsela.
Manteisiodd yr Aelod ar y cyfle yr oedd eisoes wedi'i gael gyda fy nghyd-Weinidog y Dirprwy Weinidog Iechyd Meddwl a Lles i godi'r pwynt mae hi'n ei wneud yn aml am gymorth cyntaf iechyd meddwl. Nid wyf yn credu bod gennyf fawr ddim i'w ychwanegu at sylwadau fy nghyd-Aelod yma. Yr hyn nad ydym ni am ei wneud yw dilyn llwybr sy'n mynd â ni at ganlyniad llai uchelgeisiol nag y credaf fod y fframwaith yn mynd â ni tuag ato. Ac mewn gwirionedd, rydym ni'n rhannu'r uchelgais hon yn y Llywodraeth i sicrhau bod gennym y dull mwyaf uchelgeisiol o ymdrin ag iechyd meddwl mewn cyd-destun ysgol gyfan drwy bopeth a wnawn. Rydym yn ymwybodol bod amrywiaeth o adnoddau ac ymyriadau ar gael i arweinwyr ysgolion wrth wneud rhai o'r dyfarniadau a wnânt wrth weithredu'r dull ysgol gyfan. Ac felly, er mwyn eu helpu i lywio'r hyn a all fod yn ofod eithaf gorlawn, rwy'n credu, os ydych yn llunio barn am yr ymyriadau gorau, yr adnoddau gorau i'w defnyddio, rydym wedi comisiynu Iechyd Cyhoeddus Cymru i ddatblygu pecyn cymorth o ymyriadau sy'n seiliedig ar dystiolaeth, a fydd yn cefnogi ysgolion i ddewis pa rai o'r ymyriadau lles sy'n cefnogi'r unigolyn orau—wyddoch chi, y cyfuniad o anghenion sydd ganddyn nhw ymhlith eu carfan. Cafodd y gwaith hwnnw ei oedi yn ystod cyfnod COVID, ond mae hynny wedi'i ailgychwyn yn awr, ac rwy'n gobeithio y bydd hynny'n arf defnyddiol i ysgolion wrth fynd i'r afael â rhai o'r cwestiynau hyn.
Rwy'n croesawu ei chefnogaeth i'n pwyslais ar weithgarwch corfforol yn y cwricwlwm newydd, ac yn wir wrth annog hynny yn y ddarpariaeth bresennol. Bydd yn gwybod ein bod wedi darparu £20 miliwn ychwanegol yn ddiweddar mewn cyllid i gefnogi'r gallu i gael gafael ar weithgareddau chwarae a chwaraeon, creadigol a mynegiannol, gan adeiladu ar yr Haf o Hwyl, drwy'r rhaglen adnewyddu a diwygio, a gwn ei bod hi'n rhannu fy angerdd am sicrhau bod pobl ifanc yn cael cyfleoedd i gefnogi eu lles yn gyffredinol drwy weithgareddau corfforol.
Caeodd gyda rhai cwestiynau am ddiwygio'r diwrnod ysgol a'r flwyddyn ysgol. Fel y dywedais i, bydd y sgyrsiau gyda dysgwyr—byddwn ni'n dechrau gyda dysgwyr ac yna'r rhanddeiliaid eraill yr ydym yn gweithio gyda nhw drwy'r system—yn cael eu cynnal cyn diwedd eleni gyda'r bwriad o ymgynghori yn 2022. O'm safbwynt i, yr hyn yr wyf i am ei weld o ran y diwrnod ysgol yw darparu amrywiaeth o gyfleoedd i'n dysgwyr, gan adeiladu ar y pethau yr ydym wedi gweld sydd wedi gweithio yn ystod y flwyddyn ddiwethaf a rhai o'n hymatebion eraill i'r pwysau mae COVID wedi'u rhoi ar ein pobl ifanc. Nawr, bydd rhywfaint o hynny'n ymwneud â dysgu, ond bydd rhywfaint ohono yn y ffordd yr oedd, rwy’n credu, yn gobeithio, o amgylch profiadau chwarae a diwylliannol, i gael set gyfoethocach o brofiadau i'n pobl ifanc. Mae llawer o enghreifftiau rhyngwladol y gallwn ni eu defnyddio. Mae rhai enghreifftiau o fewn y DU—rhannau eraill o'r DU—yn yr Alban ac yn Lloegr yn benodol, y byddwn ni'n eu defnyddio. Rydym eisoes yn cynnal gwerthusiad o rai o'r pethau hynny. Yn amlwg, bydd hynny'n rhan o'r sgwrs gyhoeddus ehangach sy'n dilyn.