1. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael gyda swyddogion eraill y gyfraith ynghylch yr ymgyrch i roi cydnabyddiaeth gyfreithiol i briodasau dyngarol? OQ57051

Diolch i'r Aelod am gwestiwn pwysig. Mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi cynigion Comisiwn y Gyfraith ar gyfer fframwaith a fyddai’n caniatáu i sefydliadau anghrefyddol gynnal priodasau sy'n rhwymo mewn cyfraith. Mae'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol wedi ysgrifennu at Lywodraeth y DU yn mynegi cefnogaeth i'r cynigion hyn ac yn ceisio sicrhau y bydd y gwaith hwn yn cael ei ddatblygu mewn modd amserol.

Diolch am yr ateb hwnnw. Fe fyddwch yn ymwybodol, Weinidog, fod cydnabyddiaeth gyfreithiol i briodasau dyneiddiol mewn llawer o wledydd eraill, ond nid yw hynny'n wir am Gymru a Lloegr. Fy nghwestiwn i chi, felly, yw: a ydych yn pwyso ar Lywodraeth y DU i gael gwared ar yr anghysondeb sy'n bodoli ar hyn o bryd gyda'r gydnabyddiaeth gyfreithiol honno’n bodoli mewn mannau eraill, ond nid yng Nghymru a Lloegr?

Diolch am y cwestiwn atodol hwnnw. Dylwn sôn fy mod yn aelod o Humanists UK. Mae hwn yn fater sydd wedi ei godi o bryd i'w gilydd yn y Siambr hon. Rydym yn gwybod bod priodasau dyneiddiol wedi ennill cydnabyddiaeth gyfreithiol yn yr Alban yn 2005, yng Ngweriniaeth Iwerddon yn 2012 ac yng Ngogledd Iwerddon yn 2018, ar ôl penderfyniad Llys Apêl. Digwyddodd yn Jersey yn 2019, yn Guernsey yn 2021, ac yn awdurdodaeth Cymru a Lloegr, mae Llywodraeth y DU wedi bod yn adolygu’r mater ers 2013.

Onid yw’n eironig eich bod yn gallu cael angladd dyneiddiol yng Nghymru, ond na allwch gael priodas ddyneiddiol? A gallaf gadarnhau—. Os yw'n ddefnyddiol, efallai y gallaf ysgrifennu, ar y cyd â'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol—wel, gallaf gadarnhau y byddaf yn ysgrifennu i ategu’r hyn a ysgrifennodd hithau, mewn gwirionedd, i roi cefnogaeth bellach i'r angen i ddiwygio'r gyfraith yn hyn o beth a datganoli'r maes penodol hwn i'r Senedd hon. Rwy'n credu y gallaf hefyd sôn bod y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol wedi cyfarfod â Dyneiddwyr y DU ddoe. Mae hi eisoes wedi cadarnhau y bydd yn ysgrifennu eto, ac rwy'n fwy na pharod i gefnogi hynny, os yw'n credu bod hynny'n ddefnyddiol, ac efallai y gallem ysgrifennu ar y cyd at Lywodraeth y DU mewn perthynas â'r ddwy elfen hynny: yn gyntaf, fod angen diwygio’r gyfraith, ond yn ail, os nad yw Llywodraeth y DU yn barod i ystyried diwygio neu’n dymuno gohirio diwygio, er gwaethaf gwaith Comisiwn y Gyfraith a dyfarniad y Llys Apêl, fod hwnnw'n fater y gellid ei ddatganoli i ni ysgwyddo cyfrifoldeb drosto.