Part of 5. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 4:27 pm ar 20 Hydref 2021.
Rwy'n hapus iawn i egluro, pan gyhoeddwyd yr adolygiad ffyrdd, ein bod wedi gwahaniaethu rhwng ffyrdd a oedd o fewn y cwmpas a'r rhai a oedd y tu allan i'r cwmpas. Roedd y rhai a oedd y tu allan i'r cwmpas yn rhai lle roedd contractau wedi'u gosod. Yr ymadrodd a ddefnyddiais oedd bod 'cloddwyr yn y ddaear'. Nawr, credaf fod Mr Kurtz wedi dehongli 'cloddio yn y ddaear' braidd yn llythrennol ac wedi gwneud cyfres o awgrymiadau nad oedd cloddwyr yn y ddaear—nad oedd y gwaith yn digwydd. Gwnaeth ef a'r AS lleol gyfres o sylwadau mewn papurau newydd ac yn y Senedd a awgrymai efallai ein bod wedi categoreiddio'r cynllun hwn yn anghywir, ac efallai y dylai fod o fewn yr adolygiad ffyrdd am nad oedd gwaith wedi dechrau. Roeddwn o ddifrif ynglŷn â hynny, fel y credaf y dylwn fod—ynglŷn â'r pwynt yr oedd yr Aelod wedi'i wneud i ni.
Roedd y panel adolygu ffyrdd, pan gafodd ei sefydlu gan Dr Lynn Sloman, yn gweithio yn ôl cylch gorchwyl a ddywedai na fyddai prosiectau'n rhan o'r adolygiad os oedd y gwaith yn rhy ddatblygedig i'w ddirwyn i ben. O ystyried yr hyn a ddywedodd Mr Kurtz, cawsom drafodaeth gyda'r panel ynglŷn ag a oedd hyn yn wir ai peidio. Gofynnodd y panel a fyddent yn gallu edrych ar y cynllun fel rhan o'u hadolygiad ai peidio, a chyfarfûm â swyddogion i ddeall cyflwr y cynllun. Ac ar ôl edrych arno, rwy'n fodlon fod y ffordd, mewn gwirionedd, wedi datblygu gormod i ddirwyn y gwaith i ben. Mae cost y ffordd oddeutu £80 miliwn am ychydig o ddarnau; mae oddeutu £20 miliwn o'r arian hwnnw wedi'i ymrwymo ac ni ellir ei adfer. At hynny, pe baem yn gohirio'r cynllun ymhellach, mae perygl gwirioneddol y byddai Cymru'n colli'r arian Ewropeaidd yn gyfan gwbl.
Felly, o gofio hynny, mae fy natganiad gwreiddiol yn sefyll. Credaf ei fod yn gwbl ddiffuant pan gafodd ei ddweud, ac fel y dywedais, dim ond ar ôl i Sam Kurtz holi dro ar ôl tro a allem fod wedi cael hyn yn anghywir y gwnaethom edrych arno eto. Ond ar ôl edrych arno eto, rwy'n fodlon fod y dyfarniad gwreiddiol yn gywir ac y dylai'r ffordd fynd yn ei blaen.