Hoffwn ddiolch i Huw Irranca-Davies am ddod â'r cynnig deddfwriaethol hwn i'r Siambr heddiw. Fel cyd-Aelod o Blaid Gydweithredol Cymru, mae'r Bil hwn yn ganolog i'n gwerthoedd craidd i rannu grym a chyfoeth. Mae perchnogaeth gan weithwyr yn caniatáu i weithwyr fod â rhan yn y gwaith o drefnu'r busnesau a chyfran o'r elw, gan hyrwyddo gweithlu ymatebol, arloesol a brwdfrydig. Mewn cyfnod economaidd anos, gall perchnogaeth gan weithwyr achub swyddi, eu gwreiddio yn y cymunedau a'u gwneud yn fwy gwydn yn hirdymor.

Roedd ymyriadau Llywodraeth Cymru megis cronfa cadernid economaidd Cymru yn hanfodol i barhad economi Cymru dros y pandemig. Wrth inni symud Cymru ymlaen, rhaid inni fanteisio ar y cyfleoedd hyn i weithio tuag at adeiladu economi sy'n creu swyddi diogel a gwerth chweil, swyddi sydd o fudd i weithwyr a'r cymunedau lleol a wasanaethant. Gallai Bil perchnogaeth gan weithwyr chwarae rhan hanfodol yn hynny.

Felly, i edrych yn fanylach arno a chefnogi hyn i gyd gyda thystiolaeth bellach, yn ôl yr ymchwiliad i effaith perchnogaeth a gadeirir gan y Farwnes Bowles, ar lefel gweithiwr unigol, gall gweithwyr fwynhau lefelau uwch o ymgysylltiad, cymhelliant a llesiant, ac ychwanegu at eu cyflogau drwy rannu yn y gwerth cyfalaf y maent yn ei greu. Ar lefel busnes, mae gan fusnesau sy'n eiddo i weithwyr lefelau uwch o gynhyrchiant, maent yn annog gweithwyr ar bob lefel i sbarduno arloesedd. I'r economi ehangach, maent yn fwy tebygol o greu a chadw swyddi sydd wedi'u gwreiddio yn ein hardaloedd lleol, ac ar gyfer busnesau sy'n bodoli eisoes, ni fydd llawer o darfu ar eich busnes, yn enwedig os cewch gyngor gan arbenigwyr, ac nid oes angen dod o hyd i brynwr, oherwydd bydd eich gweithwyr eisoes yn deall potensial eich busnes ac yn talu pris teg. Pam na fyddem am wneud hyn?

Fodd bynnag, un o'r rhwystrau mwyaf i fwy o berchnogaeth gan weithwyr, mae'n debyg, yw'r diffyg ymwybyddiaeth a gwybodaeth i fusnesau o fewn economi Cymru. Fel y dywedodd Luke Fletcher, pan fydd busnesau'n gwneud hyn yn y pen draw, byddant yn dweud wrthynt eu hunain, 'Pam na wnaethom hyn yn gynt?' Felly, dyma pam yr hoffwn ddweud eto fy mod yn eithriadol o falch ein bod yn trafod hyn heddiw, fel y gallai Bil perchnogaeth gan weithwyr fod yn rhan o adferiad Cymru, gan greu economi gynhwysol a gwydn drwy dyfu perchnogaeth gan weithwyr a chyflogeion, yn hytrach na cholli swyddi, y stryd fawr a chanol y dref. Mae angen cefnogaeth a buddsoddiad trawsbleidiol yn awr os yw'n mynd i fod yn llwyddiant i fusnesau a'n heconomïau lleol.