2. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg ac Addysg – Senedd Cymru ar 10 Tachwedd 2021.
7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad ar gymwysterau TGAU a lefel A y flwyddyn nesaf? OQ57161
Mae Cymwysterau Cymru wedi cyhoeddi ei fod yn bwriadu cynnal cyfres arholiadau yn ystod haf 2022, gyda chyfyngiadau ar gynnwys cyrsiau ac addasiadau eraill i adlewyrchu'r amharu a fu ar y dysgu. Rydym ni hefyd wedi gosod cyfres o adnoddau yn eu lle, gyda CBAC, i gefnogi'r dysgu a helpu pobl ifanc i baratoi.
Diolch yn fawr am yr ateb yna. Mae’r Llywodraeth yn paratoi am nifer o senarios COVID wrth edrych tuag at haf nesaf, a dwi’n deall pam hynny. Ond, wrth gwrs, mae o’n creu ansicrwydd mawr i ddisgyblion TGAU a lefel A. O ran lefel A yn benodol, dwi’n datgan bod gennyf ddiddordeb arbennig yn hyn—nid yn unig mae gen i fab fy hun sydd yn sefyll ei lefel A eleni, ond dyma’r oed, digwydd bod, bues i’n dysgu rygbi iddyn nhw am flynyddoedd, felly dwi eisiau gwneud yn siŵr eu bod nhw i gyd yn gallu cyrraedd eu potensial. O ystyried nad ydyn nhw ddim wedi sefyll arholiadau AS allanol y llynedd oherwydd COVID, ddim wedi sefyll arholiadau TGAU y flwyddyn cynt oherwydd COVID, maen nhw yn bryderus iawn am y broses asesu o’u blaenau nhw. Ac o feddwl bod sefyll arholiad allanol byth yn beth braf iawn, hyd yn oed os ydych chi wedi cael blynyddoedd o ymarfer, mae’n waeth fyth sefyll arholiad fydd yn dylanwadu ar eich dewisiadau mewn bywyd pan dydych chi erioed wedi cael y profiad yna. Felly, i ba raddau fydd hynny’n cael ei ystyried wrth asesu? Achos tra bydd rhai yn naturals, o bosib, mi fydd rhai sydd heb sefyll arholiad mewn peryg o golli allan.
Dwi wedi cael sgyrsiau gyda dysgwyr yn ddiweddar, yn cynnwys gyda phanel o ddysgwyr a wnaeth y comisiynydd plant ddwyn ynghyd, er mwyn trafod y cwestiwn hwn. Felly, ces i gyfle i drafod yn uniongyrchol rhai o'r gofidiau a'r amheuon sydd gan unigolion a disgyblion, fel y byddwn i'n disgwyl ac fel mae'r Aelod yn sôn. Un o'r pethau pwysig, dwi'n credu, yw sylweddoli pa mor wahanol fydd arholiadau'n edrych o ran eu cynnwys yn sgil y gwaith mae Cymwysterau Cymru a'r cyd-bwyllgor wedi bod yn ei wneud. Hynny yw, maen nhw'n llawer llai o ran eu cwmpas oherwydd bod pobl wedi colli cyfle i ddysgu yn yr ystafell ddosbarth. Gyda llaw, dyw hynny ddim wedi digwydd, er enghraifft, yn Lloegr, felly mae'r math o ymyraethau rŷn ni wedi'u gwneud yma yng Nghymru yn llawer mwy pwrpasol, dwi'n credu, o ran yr arholiad ei hunan. Ond hefyd, yn rhannol gyda'r ffynhonnell o arian rwyf wedi bod yn sôn amdano eisoes—ac rwyf ar fin datgan cronfa arall er mwyn cefnogi dysgwyr lefel A, TGAU, AS i gael cyfle i gael llawer mwy o gefnogaeth uniongyrchol ar gyfer paratoi, ond hefyd ar gyfer rhoi sicrwydd a hyder i bobl eu bod nhw ar y llwybr cywir. Felly, bydd mwy o ddarpariaeth yn dod yn sgil hynny hefyd. Ond rwy'n credu y bydd rhaid edrych ar y ddwy elfen: newidiadau i'r arholiadau—fyddan nhw ddim yn edrych, o ran cynnwys, o ran cwmpas, fel roedd yr arholiadau cyn hynny—ond hefyd y gefnogaeth i sicrhau bod gan ein dysgwyr ni yr hyder i'w sefyll nhw.
Ac yn olaf, cwestiwn 8, Vikki Howells.