Gaf i hefyd ddiolch i'r Gweinidog am y datganiad? Dwi'n mynd i gadw hwn yn weddol fyr achos dwi ddim eisiau ailadrodd llawer o'r pethau mae Sam Kurtz wedi'u dweud; dwi'n digwydd cytuno â nhw.

Gadewch imi ddechrau drwy ddweud bod TB mewn gwartheg yn parhau i gael effaith ddinistriol iawn ar ffermio yng Nghymru, nid yn unig o ran yr effaith economaidd, ond hefyd yr effaith emosiynol a'r effaith ar iechyd meddwl, fel rŷn ni wedi'i glywed yn barod. Felly, mae'n amlwg bod angen amryw o ddulliau gwahanol i ddelio gyda hyn, yn seiliedig ar angen lleol a statws clefydau. Mae'n rhaid rheoli'r clefyd, wrth gwrs, mewn bywyd gwyllt, yn ogystal â chyfyngiadau ar symud anifeiliaid a phrofion anifeiliaid.

Dwi'n croesawu'r ymgynghoriad, wrth gwrs, ac mae e'n gyfle i bobl sydd yn gallu cyfrannu ar sail eu harbenigedd ar y mater cymhleth hwn. Rwy'n croesawu'r ffaith bod yna leihad wedi bod yn y nifer o achosion, ond mae rhywun hefyd yn sylweddoli mai jest un mesur yn unig yw hwn.

Rydych chi wedi'i ddweud, a'r Prif Weinidog, sawl gwaith, fod difa moch daear ddim yn opsiwn i chi, felly mae'n rhaid inni ganolbwyntio ar ffordd wahanol o weithio mor effeithiol â phosibl, gan leihau unrhyw anhwylustod i ffermwyr.

Nawr, beth fyddwn i wedi hoffi ei weld yn y datganiad hwn yw rhyw fath o ddatrysiad, mewn gwirionedd, lle rydych chi'n cydnabod bod yna gynnydd wedi bod mewn achosion TB mewn rhai ardaloedd, gan gyfeirio'n benodol at ogledd Cymru, ond rŷn ni'n gyfarwydd, dros gyfnod o 20 mlynedd, o ardaloedd lle mae yna sbeicio wedi digwydd o ran y diciâu. 

O ran symud ymlaen, dwi ddim yn deall pam nad oes yna fwy o ymrwymiad yma i frechu moch daear yn yr ardaloedd yna sydd yn ardaloedd problematig i ni, a pham dim rhaglen fwy systematig, felly, o brofi moch daear ar ffermydd lle mae achosion cyson yn codi, a chysylltu hyn gyda rhaglen frechu leol. Felly, byddai hynny wedi cael ei groesawu, yn fy marn i. Rydych chi'n cyfeirio at raglen frechu yn ardal Gŵyr; mi fydden i wedi hoffi clywed mwy am ddeilliannau hyn—canlyniadau y prosiect arbennig yna.

Rydych chi'n cyfeirio at 'toolkit of measures in hotspot areas'—wel, unwaith yn rhagor, byddai mwy o fanylion ynglŷn â'n union beth ydy'r mesurau yna a beth maen nhw'n ei olygu yn ddefnyddiol.

O ran iawndal, eto, dwi'n cytuno'n llwyr gyda'r sylwadau wnaeth Sam Kurtz: mae achosion o TB ar ffermydd yn effeithio ar bob agwedd ddyddiol ar fywyd ffermio—prynu a gwerthu ac yn y blaen. Ac yn ein barn ni, mae'n rhaid i drefniadau iawndal adlewyrchu gwerth unigol pob anifail, a dim ond trwy brisiad unigol y gellir cyflawni hyn. Felly, ydy'r Gweinidog yn derbyn, os nad yw anifail yn cael ei brisio ar sail ei nodweddion unigol, fod perygl o orddigolledu ddigwydd, neu ar y llaw arall, tanddigolledu ddigwydd, rhywbeth a fyddai'n annheg iawn ar drethdalwyr a ffermwyr fel ei gilydd?

Ond yr hyn sydd yn gwbl ganolog i'r datganiad yw os ŷch chi'n benderfynol o gynnal y strategaeth bresennol, mae'n anochel y gwelwn ni ddegau o filoedd o wartheg yn parhau i gael eu lladd eto dros y blynyddoedd nesaf yn yr un modd ag ŷn ni wedi gweld dros 30,000 o wartheg yn cael eu lladd dros y tair blynedd ddiwethaf, ie, 30,000 o wartheg, ac effaith economaidd ac emosiynol hynny ar ffermydd.

I arwain at yr iawndal, mae hyn yn anochel, wrth gwrs, yn mynd i olygu cynnydd mewn costau, ac mae awgrym eich bod chi'n ystyried hyn yn anghynaladwy. Nawr, tra gallai gadael yr Undeb Ewropeaidd a cholli arian o ganlyniad i hyn fod yn gwaethygu'r sefyllfa, ydy'r Gweinidog yn derbyn mai cyfrifoldeb y Llywodraeth yw balanso'r llyfrau ar y mater hwn ac na ddylid disgwyl i ffermwyr dalu'r bil am gael pris teg am y gwartheg sy'n gorfod cael eu difa?