Popeth yn iawn. Nid wyf i'n cytuno â chi, rwyf i o'r farn ei fod wedi rhoi tystiolaeth dda iawn i ni, ac fe ddylai ddod i ben ym mis Chwefror y flwyddyn nesaf, ond rwyf i wedi ymrwymo i'w barhau am ddwy flynedd arall, oherwydd mae ein cynghorwyr ni'n dweud, a'r prif swyddog milfeddygol, a'r gwyddonwyr ei bod hi'n gwbl hanfodol ein bod ni'n parhau â'r gwaith hwnnw, oherwydd maen nhw o'r farn ei fod yn werth ei wneud.

Ond rwy'n diolch i chi am eich cwestiynau, ac nid wyf i'n awyddus i barhau â sefyllfa ddisymud, wrth gwrs, ac un o'r rhesymau am gyflwyno'r nodau nôl yn 2017 a'r ymagwedd o fod â rhanbarthau oedd diogelu'r statws hwnnw o fod yn rhydd o TB cyn gynted â phosibl. Yn sicr, yn y trafodaethau a gefais i, yn arbennig felly pan oeddem ni yn yr Undeb Ewropeaidd, gyda phobl mewn cynghorau amaethyddol Ewropeaidd, ac ati, y farn oedd y byddai ymagwedd o fod â rhanbarthau yn ein helpu ni mewn gwirionedd. Felly, pe byddech chi'n gweld un rhanbarth yng Nghymru yn cael ei ddatgan yn rhydd o TB, fe fyddai hynny'n hwb aruthrol i weddill Cymru. Felly, roeddwn i'n awyddus iawn i ddod â'r ymagwedd o fod â rhanbarthau i mewn i'r rhaglen i ddileu TB nôl yn 2017, ac fe fyddaf i'n sicr o'i chadw.

Roeddech chi'n sôn am adegau lle cafwyd nifer fawr o achosion o'r clefyd dros y blynyddoedd blaenorol. Y rheswm y soniais i am hynny yw oherwydd dyma fy niweddariad blynyddol i, ac rwy'n gwerthfawrogi mai dyma'r un cyntaf i'r Aelod fod yn y Siambr ar ei gyfer, ond bob blwyddyn rwy'n ymrwymo i wneud datganiad. Felly, er fy mod i'n edrych hefyd ar ddiwygio'r rhaglen dileu TB, oherwydd nad ydym wedi cael un am bedair blynedd, fy natganiad blynyddol yw hwn, mewn gwirionedd, felly dyna'r rheswm pam roeddwn i'n canolbwyntio ar hynny.

Rwy'n ymwybodol eich bod yn cael sesiwn friffio dechnegol gyda'r prif swyddog milfeddygol, ac rwy'n siŵr y bydd hi'n sicr yn gallu rhoi llawer mwy o fanylion i chi nag y gallaf i yn yr amser byr sydd gennyf i ynglŷn â phrosiect Gŵyr, ond mae hwnnw wedi bod yn galonogol iawn, yn sicr, ac rydym ni wedi defnyddio brechiadau i foch daear. Dyma un o'r pethau sydd wedi bod yn rhan o'n pecyn cymorth ni ers 2012; bu'n rhan o'n rhaglen ni, ac fe'i defnyddiwyd gyntaf, fel y dywedais i yn fy natganiad gwreiddiol, yn yr ardal triniaeth ddwys, yn rhan o'r gyfres honno o fesurau. Ac fe welsom ni ostyngiad yn nifer yr achosion a'r cyfraddau o ran mynychder yn yr ardal triniaeth ddwys. Ac, yn ffodus, mae'r sefyllfa honno wedi aros yr un fath.

Ystyr hyn yw bod â'r gyfres honno o fesurau y soniais i amdanyn nhw. Ac mae'r drefn brofi gennym ni, a'r drefn frechu gennym ni, ac rwyf i o'r farn ei bod hi'n bwysig iawn i ni ddefnyddio'r gair 'partneriaeth' yna unwaith eto. Ac rwy'n falch iawn—fe wnes i gyfarfod â'r NFU yr wythnos diwethaf, ac mae ganddyn nhw eu grŵp eu hunain i ganolbwyntio ar TB nawr, ac roedd hi'n galonogol iawn i glywed am y cynnydd y maen nhw'n credu sydd yn digwydd o fewn y grŵp hwnnw. Maen nhw wedi cael y prif swyddog milfeddygol yno i siarad â nhw, maen nhw wedi cyfarfod â'r Athro Glyn Hewinson i wrando ar ei farn ef, ac mae hi'n ardderchog bod â'r berchnogaeth honno, ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn ein bod ni'n parhau i weithio mewn partneriaeth, oherwydd ni allwn ni wneud dim ar ein pennau ein hunain ac ni allan nhw wneud hyn ar eu pennau eu hunain; cydweithio yw ystyr hyn. A'i ystyr hefyd yw gwell bioddiogelwch, hwsmonaeth dda, ac, wrth gwrs, mae Cymorth TB gennym ni, rydym ni'n ariannu hwnnw, ac mae'n ceisio rhoi cymorth ymarferol i'n ffermwyr ni, i'r rhai sy'n cadw buchesi y mae TB yn effeithio arnyn nhw. Maen nhw'n cynnig ymyriadau milfeddygol pwrpasol ar wahanol gamau yn ystod y dadansoddiad. Rwyf i am ofyn i'r grŵp gorchwyl a gorffen a gyhoeddais i heddiw i fwrw golwg ar y dull o ymgysylltu â'n ffermwyr ni a'r rhai sy'n cadw buchesi i weld beth y gallwn ni ei wneud i wella'r ymgysylltiad hwnnw, a dangos mai bod mewn partneriaeth yw hyn yn gyfan gwbl, ac rwy'n cydnabod hynny i raddau helaeth iawn.

Rydym ni'n gweithio yn agos iawn hefyd gydag adrannau eraill Llywodraeth Cymru i gynnig cyngor parhad busnes i ffermwyr ac, yn bwysig iawn, eu teuluoedd nhw, oherwydd nid y ffermwr yn unig sy'n cael eu heffeithio; mae'r teulu cyfan yn dioddef oherwydd TB buchol. Ac fe fyddwn i'n annog ffermwyr a'u milfeddygon yn gryf i fanteisio ar y rhaglen cyngor milfeddygol bwrpasol honno a ariennir gan y Llywodraeth a ffermwyr i siarad â'u milfeddygon preifat nhw hefyd ynghylch hyn, a sut y gallan nhw gael gafael arno. Ac, unwaith eto, bydd dyfodol Cymorth TB ac unrhyw fentrau eraill sydd gennym ni'n cael eu cynnwys o fewn cylch gwaith y grŵp gorchwyl a gorffen, ac fe wnaf ofyn iddyn nhw edrych ar hynny.

Ynglŷn â'ch cwestiynau chi o ran iawndal, nage, mater i Lywodraeth Cymru yw mantoli'r llyfrau. Fy ngwaith i yw sicrhau bod yr arian hwnnw gennyf i. Nid wyf i'n disgwyl i'r ffermwyr fod ag unrhyw ran yn hynny. Ein dyletswydd statudol ni yw hon. Er hynny, yr hyn yr wyf i'n ei ddisgwyl yw, os yw rhywun yn meddwl—. Felly, y terfyn nawr yw £5,000, felly os ydych chi'n meddwl bod gennych chi wartheg sy'n werth mwy na hynny, yna fe ddylech chi ystyried yswiriant. Rwy'n credu bod hwnnw'n rhywbeth pwysig iawn i'w wneud.

Mae'r brechiad ar gyfer gwartheg, fel y dywedais i yn fy ateb i Sam, yn fy marn i, o fewn cyrraedd nawr—rhyw dair, bedair blynedd ac rwy'n ffyddiog y cawn ni hwnnw. Roeddech chi'n sôn bod nifer y ffermydd yn isel, ac fe soniais i nad oedd yna unrhyw fferm yng Nghymru, ac fe fyddwn i wir yn annog ffermydd Cymru i gymryd rhan yn y treial, oherwydd rwy'n awyddus i fod yn rhan ohono. Fel y dywedais i, rwy'n gweithio gyda DEFRA ac rwy'n gweithio gyda Llywodraeth yr Alban, ac mae llawer o ffermydd yn Lloegr yn rhan o'r treial, ond yr hyn yr wyf i'n awyddus i'w weld mewn gwirionedd yw gweld rhai ffermydd yng Nghymru yn rhan o'r treialon hynny.