3. Datganiad gan y Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a'r Trefnydd: Y Rhaglen Dileu TB Buchol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:28 pm ar 16 Tachwedd 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 3:28, 16 Tachwedd 2021

(Cyfieithwyd)

Fe wnaethoch chi hepgor 'ar y cyd'—mae angen i ni wneud hyn ar y cyd. Mae hi'n ymddangos eich bod chi'n dweud mai ar Lywodraeth Cymru y mae'r bai am bopeth, ac nid yw hynny'n wir o gwbl. Fe ddywedais i'n benodol ei bod hi'n rhaid i ni wneud hyn mewn partneriaeth. Nid yw'r holl atebion gennyf i, na Llywodraeth Cymru, ac nid yw ffermwyr wedi gwneud hynny ychwaith, ac mae hi'n bwysig iawn eu bod nhw'n gweithio ar y cyd.

Ni ddywedais i fy mod i'n credu y byddwn ni'n ei gael yn y dyfodol—dywedais i fy mod i'n credu y byddwn ni'n ei gael yn 2025, ac un o'r rhesymau yr wyf i o'r farn y byddwn ni'n ei gael yn 2025—ac, unwaith eto, dweud wnes i, pe baech chi wedi bod yn gwrando—yw bod Llywodraeth Cymru wedi arwain yn wirioneddol ar yr ymchwil hwn mewn perthynas â hynny—ymhell cyn fy amser i, nid wyf i'n derbyn unrhyw glod, ond mae Llywodraeth Cymru wedi gwneud hynny. Ond mae DEFRA erbyn hyn yn cymryd diddordeb brwd, ac un o'r rhesymau y mae DEFRA yn cymryd diddordeb brwd, yn fy marn i, yw am nad ydyn nhw o'r farn fod difa wedi gweithio. Felly, os—wyddoch chi, rydych chi'n dyfynnu ffigurau ar fy nghyfer i. Pam maen nhw'n rhoi'r gorau i ddifa? Os yw hynny mor llwyddiannus, pam mae Lloegr yn arafu ac yn ymatal rhag difa? Pam maen nhw'n chwilio am rywbeth gwahanol i'w wneud? Y rheswm yw bod TB yn parhau o hyd yn yr ardaloedd yr ydych chi newydd gyfeirio atyn nhw.

Felly, mae'r rhaglen hon i ddileu TB wedi mynd allan i ymgynghoriad erbyn hyn, nawr yw'r amser i bobl roi eu barn arni hi.  Rwyf i wedi anghofio pwy ddywedodd nad oedden nhw o'r farn ei bod yn ddigon cadarn; Llŷr, efallai. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig ein bod ni'n clywed barn pobl nawr. Ond ni ddywedais i erioed fod unrhyw beth unigol yn—. Fel dywedais i, nid wyf yn hoffi'r ymadrodd 'ateb hud a lledrith i bopeth' mewn gwirionedd, rwy'n defnyddio'r geiriau yr ydych chi Geidwadwyr yn eu defnyddio nhw, ond nid oes un yn bod. Pe byddai un i'w gael, fe fyddem ni i gyd wedi dod o hyd iddo erbyn hyn, oni fyddem ni?

Un o'r pethau yr wyf i o'r farn y bydden nhw o gymorth fyddai system brynu gwybodus orfodol. Yn sicr, fe weithiodd hyn yn Seland Newydd. Maen nhw'n dweud wrthyf i mai dyna'r un peth a weithiodd orau, mae'n debyg—felly, unwaith eto, allan i ymgynghoriad ar hynny. Rydym ni wedi rhoi arian grant ar gyfer hynny ac, yn anffodus, nid wyf i'n credu bod marchnadoedd yn cynnig y wybodaeth honno, neu efallai mai'r prynwyr sy'n peidio â'i chynnig i'r marchnadoedd er mwyn i bawb allu prynu yn wybodus fel hyn.