8. Dadl Plaid Cymru: Cefnogi gwledydd incwm isel i reoli'r pandemig COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:50 pm ar 17 Tachwedd 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Russell George Russell George Conservative 4:50, 17 Tachwedd 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Rwy’n cynnig y gwelliant y prynhawn yma yn enw fy nghyd-Aelod, Darren Millar. A gaf fi ddiolch i Heledd a Phlaid Cymru am gyflwyno'r ddadl hon y prynhawn yma? Wrth edrych ar gynnig Plaid Cymru, roeddwn yn aelod o'r pwyllgor amgylchedd a fu’n craffu ar Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015, a deddfwriaeth dda iawn oedd honno hefyd. Wrth gwrs, rwy’n croesawu rhannau helaeth o’r cynnig heddiw gan Blaid Cymru, yn enwedig yr ymdrechion, wrth gwrs, o ran cefnogi GIG Cymru. Gwelsom y brechlyn yn cael ei ddarparu'n wych ledled y DU, yma yng Nghymru, ac yn enwedig yn fy mwrdd iechyd fy hun, ym Mhowys, sydd wedi arwain y ffordd o ran y lefelau brechu fesul poblogaeth o gymharu â Chymru, a siroedd ar draws Lloegr hefyd. Felly, wrth gwrs, rydym yn diolch yn arbennig i'n staff a'n gweithlu gwych yn y GIG am bopeth a wnânt.

Credaf y byddai'n ddefnyddiol y prynhawn yma, yn y ddadl hon—ac mae'n ddadl dda iawn—inni dynnu sylw at ambell faes arall hefyd. Yr hyn y byddwn yn ei ddweud yw bod £548 miliwn wedi'i roi i ymrwymiad marchnad ymlaen llaw COVAX, sy'n darparu cyfanswm o 1.8 biliwn o frechlynnau i 92 o wledydd—daw hynny gan Lywodraeth y DU ar ran y DU. Credaf fod hynny, wrth gwrs, yn gymorth enfawr i sicrhau mynediad teg ledled y byd at frechlynnau COVID-19. Ond nid ydym yn ddiogel, onid ydym, tan y bydd pawb yn ddiogel? Rwyf wedi clywed hynny mor aml, ac mae mor wir. Felly, rwy'n croesawu ymrwymiad Llywodraeth y DU i gyfrannu at yr ymdrech i ddiogelu gwledydd eraill, addewid gan Lywodraeth y DU i roi 100 miliwn dos erbyn mis Mehefin 2022, gydag 80 y cant yn cael eu dosbarthu drwy COVAX a chredaf y bydd hynny'n hwb enfawr i'r gwledydd mwyaf agored i niwed.

Mae gan y G7, wrth gwrs, gyfrifoldeb mawr i weithredu hefyd. Mae'r pandemig, wedi'r cyfan, yn broblem fyd-eang. Felly, rwy'n falch o weld bod Llywodraeth y DU wedi defnyddio ei llywyddiaeth mewn ffordd gadarnhaol drwy hyrwyddo mynediad teg at frechlynnau, ac yn wir, drwy sicrhau'r ymrwymiad gan AstraZeneca i ddosbarthu eu brechlyn ar sail ddi-elw. Credaf fod cael un dull iechyd wedi'i nodi gan y DU a'r G7 yn gwbl hanfodol i oroesi'r pandemig hwn, gwella integreiddio a chryfhau mesurau atal a pharodrwydd ar gyfer y pandemig er mwyn diogelu iechyd pob enaid byw. Felly, nid yw hyn yn ymwneud â darparu brechlynnau yn unig i'r gwledydd hynny; mae hefyd yn ymwneud â darparu arbenigedd a chyngor. Felly, rwy'n falch ein bod ni, y DU, hefyd yn rhoi cymorth yn hynny o beth er mwyn sicrhau nid yn unig fod brechlynnau'n cael eu darparu i wledydd eraill sydd mewn sefyllfa wahanol i ni, ond bod y Llywodraethau hynny'n cael cymorth i ddarparu'r brechlyn hefyd.

Mae Rhwydwaith Brechlynnau'r DU yn dod â diwydiant, y byd academaidd a chyrff cyllido perthnasol at ei gilydd i dargedu buddsoddiad mewn brechlynnau penodol a thechnoleg brechlynnau a chlefydau heintus sydd â'r potensial i achosi epidemig. Felly, credaf fod gan y DU—gyda Chymru'n rhan o'r DU honno—mae gennym lawer i ymfalchïo ynddo ynglŷn â chyfraniad ein gwlad. Nid yw hynny'n golygu na ellir gwneud mwy wrth gwrs, gan y gellir gwneud mwy, ond yn sicr, credaf ei bod yn iawn inni dynnu sylw at yr hyn y mae ein gwlad wedi'i wneud o ran ei hymateb byd-eang. Ond fel rwy'n dweud, mae mwy i'w wneud. Ond mae'n rhaid inni gofio’r ymateb y mae Llywodraeth y DU wedi’i wneud ar ran gwledydd y DU hefyd. Diolch.