Roeddwn yn siomedig iawn o glywed gan y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol yn y datganiad a wnaeth—yr wythnos diwethaf, rwy'n credu, neu’r wythnos cynt, ond yn ddiweddar beth bynnag—nad oedd Llywodraeth Cymru yn gallu gwneud unrhyw ymrwymiadau mewn perthynas â lle mae'r brechlynnau a roddwyd gennym wedi mynd. Ond rwyf wedi gallu darganfod ein bod newydd anfon—mae Llywodraeth y DU wedi anfon—10 miliwn dos i COVAX ddiwedd y mis diwethaf, ac mae disgwyl iddynt anfon 10 miliwn dos arall yn ystod yr wythnosau nesaf. Gyda'r rhai sydd eisoes wedi'u danfon, mae hynny'n 30.6 miliwn dos.

Yn amlwg, pan fyddwch yn cymharu hynny â phoblogaeth Affrica, 1.4 biliwn, nid yw'n ddim mwy na diferyn bach yn y môr. Serch hynny, rydym yn wlad fach, ac mae angen inni sicrhau bod pob gwlad yn y byd datblygedig yn gwneud eu cyfraniad teg i'r gwledydd sy'n datblygu nad oes ganddynt allu i gynhyrchu eu brechlyn eu hunain yn y rhan fwyaf o achosion. Yn amlwg, mae llawer o'r cwmnïau fferyllol yn amharod i roi'r fformiwla iddynt i'w galluogi i wneud hynny oherwydd, yn y pen draw, pan fo gennych y fformiwla, ni all fod mor anodd â hynny i'w gynhyrchu.

Felly, mae'n rhaid inni sicrhau ein bod yn chwarae ein rhan er mwyn cynyddu nifer y dosau sydd ar gael i wledydd sydd wedi'u llethu'n llwyr gan hyn. At ei gilydd, mae nifer y bobl sydd wedi cael eu brechu yn warthus o fach. Serch hynny, rydym yn dal i ddisgwyl i'r gweithwyr iechyd yn y gwledydd hynny barhau i nyrsio pobl sydd wedi dal COVID heb y diogelwch y gallwch ei gael gan y brechlyn. Felly, nid oes yr un ohonom yn ddiogel tan y bydd pawb wedi cael eu brechu, oherwydd fel arall, bydd hyn yn gysgod dros fywydau pob un ohonom, ein holl weithgarwch economaidd, a llesiant pawb am yr holl amser hwnnw. Felly, mae'n fater hynod bwysig.

Bydd angen inni helpu mewn sawl ffordd arall hefyd. Y ffyrdd y mae Cymru wedi chwarae ei rhan i sicrhau bod newid teg yn digwydd wrth fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd—. Mae'n rhaid inni ddod o hyd i'r arian rydym wedi'i addo i wledydd sy'n datblygu, ac fe wnaethom addo £10 biliwn y flwyddyn iddynt yn ôl yn 2009, ac nid ydym wedi llwyddo i ddarparu'r rhan fwyaf ohono tan nawr. Nid yw hynny'n ddigon da. Rydym yn byw mewn byd cydgysylltiedig. Mae'n rhaid inni sicrhau bod pawb yn chwarae eu rhan, a bod y rheini sy'n lleiaf abl i helpu eu hunain yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt gan y rheini ohonom sydd yn y sefyllfa freintiedig rydym ynddi.