5. Datganiad gan y Gweinidog Newid Hinsawdd: Ail Gartrefi a Fforddiadwyedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:33 pm ar 23 Tachwedd 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 4:33, 23 Tachwedd 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn, John Griffiths. Rwy'n edrych ymlaen yn fawr at weithio gyda'r pwyllgor ar hyn, felly byddaf wrth fy modd yn dod i roi tystiolaeth i'r pwyllgor ar eu hymchwiliad. Mae hwn yn fater mawr ledled Cymru, mewn gwirionedd. Fodd bynnag, mae gan rai ardaloedd fan poblogaidd iawn ar ei gyfer. Dewiswyd y cynllun treialu am ein bod wedi bod yn sgwrsio gyda Chyngor Gwynedd ers cryn amser cyn taro ar gynllun treialu, am y problemau yng Ngwynedd. Mae gan Wynedd un o'r lefelau uchaf o ail gartrefi, hynny yw pobl nad ydyn nhw yn eu defnyddio ar gyfer eu prif breswylfa, yng Nghymru, ac mae'n bryder y mae'r cyngor wedi mynegi i mi yn fy swyddogaeth flaenorol fel y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol ar sawl achlysur. Felly, roeddem yn gallu gweithio'n dda gyda Chyngor Gwynedd, a oedd yn gallu gweithio gyda'u cymuned i sicrhau bod y gymuned yn dymuno cael y cynllun treialu. Felly, dyna sut y daeth y cynllun treialu i fodolaeth. Roeddem hefyd yn awyddus iawn i'w dreialu mewn ardal gyda lefel uchel o ail dai ac eiddo a osodir ar gyfer gwyliau, ac mewn ardal Gymraeg ei hiaith, am resymau amlwg, oherwydd mae rhai o'r pryderon yn ymwneud â'r hyn sy'n digwydd i'r Gymraeg os oes gennych chi nifer fawr o bobl nad ydyn nhw yn byw drwy'r amser yn y gymuned.   

Hoffwn wneud y pwynt, serch hynny, eich bod wedi taro'n llwyr ar y ffaith, yn ystod y pandemig, daeth pobl yn ymwybodol y gallen nhw weithio o unrhyw le cyn belled â bod ganddyn nhw gysylltiad band eang digon da, ac maen nhw’n symud allan o'r dinasoedd. Fy safbwynt personol i yw bod Cymru'n genedl groesawgar. Os ydych chi eisiau dod i wneud eich cartref yng Nghymru ac integreiddio â'r gymuned leol a rhoi eich plant yn yr ysgol leol, mae croeso mawr i chi. Mae hynny'n beth hollol wahanol i ddweud mai'r hyn yr ydych chi eisiau ei wneud yw cael tŷ hyfryd ar lwybr arfordirol yn rhywle, sy'n edrych dros fôr hardd, y byddwch chi’n dod iddo dri phenwythnos y flwyddyn. Mae hynny'n beth arall yn gyfan gwbl. Mae ehangu ein cymunedau oherwydd bod pobl eisiau dod i fyw a gweithio a bod ynddyn nhw yn un peth. Mae eu gwagio, neu eu cafnu nhw, oherwydd bod gennym nifer fawr o dai sy'n wag i raddau helaeth, yn beth arall. 

Gwyddom ein bod eisiau cymunedau cynaliadwy. Mae cymunedau cynaliadwy yn gymunedau sy'n gallu cynnal pethau fel siopau a thafarndai a chyfleusterau cymunedol. Os nad oes digon o bobl yn y gymuned i wneud hynny, yna mae gan y gymuned gyfan y pwynt tyngedfennol hwnnw y gwnaethoch chi sôn amdano. Felly, mae'r cynllun treialu yno i weld a fydd yr ymyriadau yr ydym yn eu hawgrymu yn gwneud gwahaniaeth i hynny, p'un a yw pobl Dwyfor yn hapus â'r ymyriadau neu a oes ganddyn nhw bethau eraill i'w hawgrymu, a bydd y data sy'n dod yn ôl ohono yn amhrisiadwy. Mae'n gontract dysgu gweithredol yr ydym yn ei osod ar gyfer y data o'r cynllun treialu. Felly, byddaf yn falch iawn o allu rhannu hynny gydag Aelodau'r Senedd a gyda'r pwyllgor, John, wrth i'r data ddechrau dod i mewn, fel bod gennym set ddeinamig o ddata y gallwn ei rannu.