Part of the debate – Senedd Cymru am 5:29 pm ar 23 Tachwedd 2021.
Diolch, Llywydd. Cynigiaf y cynnig. Rwy'n ddiolchgar iawn i'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad a Phwyllgor yr Economi, Masnach a Materion Gwledig am ystyried ac adrodd ar y memorandwm. Ni wnaeth y naill bwyllgor na'r llall nodi rhwystr i'r Senedd gytuno i'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol. Rwy'n nodi'r pwyntiau defnyddiol a gafodd eu codi gan y ddau bwyllgor, ac rwyf wedi ysgrifennu at yr Aelodau cyn y ddadl heddiw yn rhoi eglurhad ar y materion a gafodd eu codi.
Cyflwynodd Llywodraeth y DU y Bil Ardrethu (Coronafeirws) ac Anghymwyso Cyfarwyddwyr (Cwmnïau a Ddiddymwyd) ar 12 Mai i ddarparu na ellid ystyried materion y gellir eu priodoli i COVID-19 at ddibenion apeliadau ardrethi annomestig gan nodi newid sylweddol mewn amgylchiadau. Bydd darpariaethau yn y Bil sy'n berthnasol i Gymru yn atal apeliadau o'r fath, yn arfaethedig ac yn ôl-weithredol, a hynny ar unwaith o ddyddiad y Cydsyniad Brenhinol. Ar 1 Tachwedd, gosodais Reoliadau Prisio ar gyfer Ardrethu (Cymru) (Coronafeirws) 2021, a ddechreuodd yn ddiweddarach y diwrnod hwnnw. Effaith y rheoliadau hynny yw atal, yn arfaethedig, apeliadau newid sylweddol mewn amgylchiadau rhag cyfeirio at faterion sy'n ymwneud â COVID-19. Mae'r Bil yn gweithredu fel cyfrwng addas i atal apeliadau o'r fath, yn arfaethedig ac yn ôl-weithredol. Mae'r darpariaethau yn y Bil yn disodli'r rheoliadau, ac rwy'n bwriadu dirymu'r rheoliadau, ar ôl i'r Bil gael ei basio, er mwyn sicrhau eglurder deddfwriaethol. Y prif reswm dros gyfyngu ar apeliadau o'r math hwn yw y bydd effaith economaidd ehangach pandemig COVID-19 yn cael ei hystyried yn rhan o'r ailbrisio ardrethi annomestig nesaf ym mis Ebrill 2023. Yn y cyfamser, mae Llywodraeth Cymru wedi darparu pecyn helaeth o gymorth i fusnesau a thalwyr ardrethi eraill i'w helpu drwy'r pandemig.
Mae'r Bil hefyd yn rhoi eglurder i dalwyr ardrethi yng Nghymru yn ystod y cyfnod ansicr hwn. Rwy'n credu bod y darpariaethau hyn yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd hon. Fodd bynnag, rwy'n fodlon y dylid gwneud y darpariaethau hyn mewn Bil y DU. Mae perygl agos i gyllid cyhoeddus sy'n gofyn am weithredu cyflym i egluro'r sefyllfa. Ni ellid gweithredu hyn drwy ddeddfwriaeth sylfaenol yn y Senedd hon o fewn yr amserlen ofynnol. Mae hwn yn Fil byr i sicrhau newid sy'n rhoi sicrwydd o fewn y system apêl ardrethi annomestig ac ar gyfer cyllid llywodraeth leol yng Nghymru, ac rwy'n gofyn i'r Senedd gymeradwyo'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn.