Part of the debate – Senedd Cymru am 5:43 pm ar 23 Tachwedd 2021.
Diolch, Llywydd. Hoffwn i ddechrau drwy gywiro'r Cadeirydd ac aelod y pwyllgor. Fe wnes i ymateb i ohebiaeth y pwyllgor, dyddiedig 16 Tachwedd, â llythyr ar 20 Tachwedd. Fe gawsom ni gadarnhad o'r ffaith bod y pwyllgor wedi'i dderbyn hefyd, felly nid wyf yn siŵr sut nad yw hynny wedi cyrraedd aelodau'r pwyllgor.FootnoteLink
Ond, er eglurder, fe wnes i ddweud yn ysgrifenedig, er bod polisi ardrethi annomestig wedi ei ddatganoli, fod elfennau o'r system ardrethu sydd, yn ymarferol, yn gweithredu ledled Cymru a Lloegr. Mae prisio ac, yn ei dro, prosesu apeliadau yn y lle cyntaf, yn dod o dan y categoreiddio hwn, ac Asiantaeth y Swyddfa Brisio yw'r corff sy'n gyfrifol am y materion hynny ledled Cymru a Lloegr.
Bwriad Llywodraeth Cymru wrth fynd i'r afael â'r mater hwn oedd sicrhau dull cydweithredol o weithredu â dull Llywodraeth y DU. Rydym ni wedi galw'n aml am gyfathrebu a chydweithredu wrth ddod i gonsensws ar ddull addas. Yn anffodus, nid yw'r dull cydlynol hwn wedi bod yn bosibl, ac nid oedd Llywodraeth Cymru wedi gweld—fel yr ydym ni wedi ei drafod—fwriadau Llywodraeth y DU nes bod cyhoeddiadau wedi eu gwneud. Yn ogystal â hyn, mae rhannu data perthnasol gan Asiantaeth y Swyddfa Brisio wedi bod yn gyfyngedig, gan effeithio'n andwyol ar ddatblygu polisi priodol ac amserol i Gymru.
Mae polisi Cymru ar faterion datganoledig wedi ei bennu yng Nghymru, er bod cydnabyddiaeth hefyd fod natur gydgysylltiedig rhai materion polisi a gweithredol ledled Cymru a Lloegr yn golygu, er mwyn cael sicrwydd, ei bod yn well mabwysiadu dull cydgysylltiedig weithiau, ac, yn yr achos hwn, o ystyried yr effaith ar fusnesau a thalwyr ardrethi eraill yng Nghymru a Lloegr, a'r ffaith bod cymorth busnes dilynol yn gysylltiedig â phasio'r Bil Ardrethu (Coronafeirws) ac Anghymhwyso Cyfarwyddwyr (Cwmnïau a Ddiddymwyd), mae dull gweithredu wedi ei alinio yn galluogi defnyddio ysgogiadau ariannol sydd, i raddau llai, o fewn arfau datganoledig Llywodraeth Cymru mewn modd gwell. Felly, mae hynny'n crynhoi'r hyn a ddywedais wrth y pwyllgor dros y penwythnos, a wnaeth ymateb i bryderon y pwyllgor, felly efallai y byddai'n well codi hynny gyda chlerc y pwyllgor.
Ond hoffwn i orffen drwy ddweud bod y system ardrethi annomestig yn darparu refeniw hanfodol ar gyfer ariannu gwasanaethau llywodraeth leol, ac mae eglurder ynghylch y system apelio yn rhoi sicrwydd ar gyfer cyllid cyhoeddus a thalwyr ardrethi. Ac rydym wedi ceisio gwrthbwyso effeithiau negyddol y pandemig drwy ein pecyn cymorth busnes, a bydd amodau'r farchnad sy'n ymwneud â'r apeliadau hyn yn cael eu hystyried yn rhan—