Dwi'n ddiolchgar iawn am y cyfle heddiw i drafod y mater pwysig yma, sef lles anifeiliaid. Mae e'n fater dwi'n siŵr bod pob un ohonom ni yn credu sy'n bwysig, achos mae ein hetholwyr ni yn poeni'n fawr iawn am y mater hwn. Yn wir, mae data o 2019 yn awgrymu bod chwarter poblogaeth Cymru yn perchen ar gath a rhyw un o bob tri yn perchen ar gi—y feline friends a'r canine companions roedd Sam Kurtz yn cyfeirio atyn nhw yn gynharach.

Fodd bynnag, gellid dadlau bod llawer o'r cyfreithiau sy'n ymwneud â masnachu anifeiliaid anwes wedi hen ddyddio erbyn heddiw. Mae gwerthu anifeiliaid anwes ar-lein, er enghraifft, yn rhywbeth na fyddai hyd yn oed wedi bod ym meddyliau'r sawl a ddrafftiodd y Ddeddf anifeiliaid anwes nôl ym 1951, sef 70 mlynedd yn ôl, cymaint y mae'r byd wedi newid ers y Ddeddf honno. 

Mae Plaid Cymru wedi galw'n gyson ar y Llywodraeth i weithio gyda rhanddeiliaid i adeiladu ar y lefel uchel o safonau lles anifeiliaid sydd eisoes ar waith yng Nghymru, ac am y rheswm hwnnw, mi fydd Plaid Cymru yn cefnogi cynnig y Ceidwadwyr heddiw, gan ei fod yn adlewyrchu'r egwyddorion hynny yn llawn ac yn galw am weithredu pellach gan Lywodraeth Cymru a fydd yn cael effaith gadarnhaol ar les anifeiliaid.

Mae'r pandemig, wrth gwrs, wedi cael effaith aruthrol ar gapasiti a chyllid nifer o sefydliadau lles anifeiliaid ledled y wlad. Er enghraifft, gwelodd yr Ymddiriedolaeth Cŵn ym Mhen-y-Bont ar Ogwr ostyngiad o 44 y cant mewn cyfraddau ailgartrefi cŵn, tra bod galwadau i ailgartrefi cŵn wedi cynyddu gan 73 y cant rhwng Ebrill 2020 a Mawrth 2021—mae hynny'n gynnydd sylweddol iawn, iawn.

Yn yr un modd, effeithiwyd yn sylweddol ar raglenni addysg tîm ysgol cŵn de Cymru gan y pandemig. Roedd nifer y perchnogion oedd yn gallu cymryd rhan mewn rhaglenni hyfforddi yn 2020 wedi gostwng 73 y cant o'i gymharu â'r flwyddyn flaenorol. Mae'r sector angen ein cefnogaeth, felly, i'w helpu unwaith eto i estyn allan at gymunedau ledled Cymru i ddiogelu lles anifeiliaid. Er fy mod yn croesawu cynllun lles anifeiliaid Llywodraeth Cymru, mae pryderon gan y sector o ran achub anifeiliaid rhag niwed a dyfodol ailgartrefi, neu'r canolfannau ailgartrefi yn hytrach, yn benodol o safbwynt y llinellau amser sydd wedi cael eu nodi a'r diffyg brys.