Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:08 pm ar 30 Tachwedd 2021.
Wel, Llywydd, nid wyf i'n cytuno â'r hyn a ddywedodd yr Aelod. Cymru sydd â'r cynllun cymorth ardrethi busnes mwyaf hael yn unman yn y Deyrnas Unedig, ac nid dim ond ar hyn o bryd y mae hynny, pan fo busnesau Cymru wedi cael sicrwydd o flwyddyn o wyliau o ardrethi busnes o'i chymharu â'r chwe mis y cawson nhw ei gynnig yn Lloegr, ond mae hynny ar unrhyw adeg—nid yw 70 y cant o fusnesau bach yng Nghymru yn talu ardrethi busnes o gwbl. Ac rydym ni wedi ymrwymo—ac rwy'n gwybod bod y Gweinidog cyllid eisoes wedi gwneud hyn yn eglur—i ddefnyddio'r mynegai prisiau defnyddwyr, nid y mynegai prisiau manwerthu, fel y ffordd y byddwn ni'n pennu ardrethi busnes yn y dyfodol, a bydd hynny yn arwain at ddegau lawer o filiynau o bunnoedd o ryddhad i fusnesau bach yma yng Nghymru.
Yr hyn y gwnaf i gytuno ag ef o'r hyn y mae'r Aelod wedi ei ddweud, Llywydd, o ran ei ymadrodd, yw 'dyfalbarhad anhygoel' busnesau bach a'r camau y maen nhw wedi eu cymryd i ymdrin â'r pandemig. Ddydd Gwener yr wythnos diwethaf, cyn mynd i Gaerfyrddin, bues i yn Llanelli, Llywydd, ac ymwelais â Jenkins Bakery yno i helpu i ddathlu eu canmlwyddiant; mae'n gwmni a gafodd ei sefydlu union 100 mlynedd yn ôl eleni. Roedd hi'n galonogol iawn clywed gan y cwmni am y ffordd yr oedden nhw, er gwaethaf yr heriau gwirioneddol iddyn nhw eu hwynebu ar anterth y pandemig a'r penderfyniadau anodd y bu'n rhaid iddyn nhw eu gwneud i gadw eu busnes yn fyw, bellach yn ail-fuddsoddi, yn ail-gyflogi, yn gwneud dyfodol i'r busnes hwnnw er mwyn iddo barhau ymhell i'r ganrif nesaf. Mae hynny yn deyrnged i ddyfalbarhad anhygoel y bobl sy'n rhedeg y cwmni a'r bobl sy'n gweithio iddo, ac rwy'n eithaf sicr bod hynny yn nodweddiadol o'r ffordd y mae cynifer o fusnesau bach yng Nghymru wedi gweithio i ddal ati a dod o hyd i ddyfodol, er gwaethaf yr heriau syfrdanol y bu'n rhaid i ni i gyd eu hwynebu.