Thema 2021 Diwrnod Rhyngwladol Pobl Anabl ar 3 Rhagfyr yw 'brwydro dros hawliau yn y cyfnod ôl-COVID', gan ddathlu'r heriau, y rhwystrau a'r cyfleoedd i bobl anabl. Fel y gwyddoch chi, rwyf wedi cadeirio'r grŵp trawsbleidiol ar anabledd mewn sawl tymor Senedd, a'n diben yw mynd i'r afael â materion allweddol o ran cydraddoldeb anabledd sy'n cwmpasu pob nam, gan gynnwys gweithredu'r model cymdeithasol o anabledd a'r hawl i fyw'n annibynnol. Fel y gwyddoch chi, mae'r model cymdeithasol o anabledd yn cydnabod nad yw pobl yn anabl oherwydd eu namau ond gan y rhwystrau y mae cymdeithas yn eu gosod yn eu ffordd, a rhaid inni weithio gyda'n gilydd i ddileu rhwystrau i fynediad a chynhwysiant i bawb. 

Mae Deddf Cydraddoldeb y DU 2010 yn nodi bod yn rhaid i ddarparwyr gwasanaethau feddwl ymlaen llaw a chymryd camau i fynd i'r afael â rhwystrau sy'n llesteirio pobl anabl, ac ni ddylech aros nes bod person anabl yn cael anawsterau wrth ddefnyddio gwasanaeth. Mae Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn sefydlu system lle mae pobl yn bartneriaid llawn wrth gynllunio a gweithredu gofal a chymorth—mae'n rhoi hawliau a chyfrifoldebau clir a diamwys i bobl. Fodd bynnag, rwy'n parhau i dderbyn ffrwd ddi-ddiwedd o waith achos gan etholwyr, yn enwedig ynghylch rhai cyrff cyhoeddus sy'n cymryd arnyn nhw eu bod yn hollol ddiarwybod o'r holl ddeddfwriaeth hon, gan ddweud wrth bobl beth y gallan nhw neu na allan nhw ei gael a chanolbwyntio ar ymyriadau sy'n seiliedig ar ymddygiad, nid yr hyn sy'n sail i'r ymddygiad hwnnw, yn hytrach na gofyn i bobl a ydyn nhw mewn poen a beth y mae arnyn nhw eisiau ei gyflawni. Felly, pryd a sut yn ymarferol y bydd Llywodraeth Cymru yn dechrau monitro a gorfodi'n ystyrlon y broses o weithredu'r ddeddfwriaeth hon gan y cyrff cyhoeddus sy'n gyfrifol am wneud hynny ar ôl yr holl flynyddoedd hyn? A sut y byddwch chi'n sicrhau na welwn ni fyth eto ymateb adweithiol Llywodraeth Cymru i anghenion pobl anabl yn ystod misoedd cyntaf y pandemig, lle, er enghraifft, dim ond ar ôl i'r elusen Guide Dogs ac i'r RNIB dynnu sylw at y rhwystrau a roddir yn ffordd pobl ddall a rhannol ddall ac eraill gan newidiadau Llywodraeth Cymru i fannau a rennir yng nghanol trefi y gwnaeth Llywodraeth Cymru weithredu; gan ddim ond ymateb ar ôl i oedolion ag anableddau dysgu a phobl â nam ar y synhwyrau amlygu absenoldeb cyfathrebu hygyrch ar eu cyfer o ran rheoliadau a chyfyngiadau ynghylch y coronafeirws; ac yn olaf fel enghraifft, gan ddim ond ymateb i anghenion pobl awtistig ac eraill yr oedd angen iddyn nhw deithio ymhellach i wneud ymarfer corff ar ôl i'w rhieni godi hyn gyda mi, o'r gogledd a'r de, a bu'n rhaid imi ei godi yn y Siambr cyn i newidiadau gael eu gwneud?