4. A wnaiff y Gweinidog amlinellu strategaeth dwristiaeth Llywodraeth Cymru yng Ngorllewin De Cymru? OQ57280

Gwnaf, nod ein cynllun adfer twristiaeth, a gyhoeddwyd ym mis Mawrth 2021, yw pontio rhwng y pandemig a'r strategaeth dwristiaeth drosfwaol, 'Croeso i Gymru: Blaenoriaethau i'r Economi Ymwelwyr 2020-2025'. Ei nod yw tyfu twristiaeth a sicrhau manteision ledled Cymru gyfan, gyda chynaliadwyedd amgylcheddol a llesiant cymdeithasol a diwylliannol wrth wraidd hynny.

Diolch am yr ateb hwnnw, Weinidog. Fe fyddwch yn gwybod bod twristiaeth yn gyflogwr mawr yn fy rhanbarth i yng Ngorllewin De Cymru. Mae'n creu miloedd o swyddi mawr eu hangen ac oddeutu 9.5 y cant o gyflogaeth ledled Cymru. Fodd bynnag, ar ôl darllen y ddogfen glymblaid a gytunwyd rhwng Plaid Cymru a'r Blaid Lafur, ac a lofnodwyd heddiw, rwy'n gweld bod treth dwristiaeth sy'n bygwth cosbi'r busnesau hyn yn dal i fod yn yr arfaeth.

Gwyddom y byddai'r dreth hon yn niweidio economïau lleol a bywoliaeth pobl, gan daro trethdalwyr yn ariannol ar adeg o ansicrwydd economaidd. Gyda'r diwydiant eisoes yn wynebu sawl problem, o gyfyngiadau COVID i'r ardrethi busnes uchaf ym Mhrydain, bydd llawer yn gweld y ffaith bod Plaid Cymru a'r Blaid Lafur hyd yn oed yn ystyried y dreth hon yn gwbl annerbyniol. Disgrifiodd prif swyddog gweithredol Twristiaeth Gogledd Cymru, Jim Jones, y peth fel enghraifft o beidio â gwrando ar y bobl y bydd yn effeithio fwyaf arnynt. Dywedodd,

'Pan gafodd ei gynnig yn ôl yn 2017, roedd yn amhoblogaidd. Dyna pam y cafodd ei roi heibio. Nid oes unrhyw beth wedi newid.'

Nawr, darllenais o'ch cytundeb clymblaid y bydd y dreth dwristiaeth hon yn cael ei chynnwys yn y ddeddfwriaeth ar gyfer diwygio cyllid llywodraeth leol, gan ei gysylltu o bosibl â diwygio'r dreth gyngor leol a ffyrdd eraill y mae cynghorau'n codi refeniw. Felly, a gaf fi ofyn, Weinidog, pa asesiad effaith economaidd a wnaethoch o dreth dwristiaeth ar ein heconomi dwristiaeth a busnesau bach? Yng ngoleuni'r cytundeb clymblaid a lofnodwyd heddiw, pa drafodaethau a gawsoch gyda'r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol i sicrhau nad yw'r cynghorau sy'n penderfynu peidio â mabwysiadu treth dwristiaeth yn cael eu cosbi'n ariannol drwy ddulliau eraill?

Wel, credaf fod yna anghywirdeb—rwy'n ei ddweud yn gwrtais—yn y ffordd y mae'r Aelod wedi cyflwyno hyn. Mae'r cynigion i ymgynghori ar ardoll dwristiaeth yn rhan o'r maniffesto a arweiniodd at 30 o Aelodau Llafur Cymru yn cael eu hethol gan bobl Cymru i'r Senedd. Maent eisoes yn rhan o'r rhaglen lywodraethu, ac nid yw'n syndod eu bod yno o fewn y cytundeb cydweithio sydd wedi'i lofnodi heddiw.

Rydym wedi bod yn glir iawn ar sawl achlysur yn y gorffennol, pan fo'r Aelod ac eraill wedi gofyn am hyn, ein bod yn bwriadu ymgynghori ar hyn yn ystod y flwyddyn nesaf. Bydd hynny'n cael ei arwain gan y Gweinidog cyllid, fel ychwanegiad newydd posibl i bolisi trethiant, a byddai ar sail ganiataol i roi'r gallu i awdurdodau lleol ddefnyddio'r pwerau rydym yn bwriadu eu rhoi iddynt.

Nawr, efallai y bydd rhai awdurdodau lleol yn penderfynu peidio â bwrw ymlaen â hynny, a mater iddynt hwy fyddai hynny. Pŵer caniataol rydym yn bwriadu ymgynghori arno, yn hytrach na'i gwneud yn ofynnol i bobl gael ardoll dwristiaeth. Credaf ei bod yn werth ystyried sut y gallai pobl yn y sector weld bod hynny'n gadarnhaol, ond hefyd sut y mae'n cefnogi twristiaeth gynaliadwy, gyda'r pwysau ychwanegol y mae twristiaeth yn ei achosi i rai cymunedau ledled Cymru a'r gwasanaethau sy'n bodoli ar gyfer pobl leol sy'n byw yno drwy gydol y flwyddyn yn ogystal ag ymwelwyr. Rydym eisiau cael cydbwysedd priodol yn y ffordd y mae'r economi ymwelwyr yn gweithredu, gyda swyddi da drwy gydol y flwyddyn, gan wella'r natur dymhorol a sicrhau nad yw cyfleusterau a gwasanaethau lleol yn cael eu peryglu.

Wrth gwrs, bob tro y bydd Ceidwadwr yn codi i ddweud y byddai ardoll dwristiaeth yn dinistrio swyddi ac yn erchyll, mae'n werth nodi bod ardollau twristiaeth yn gwbl normal mewn sawl rhan o'r byd, gan gynnwys ein cymdogion agos. Mae unrhyw un sydd wedi bod ar eu gwyliau yn Sbaen bron yn sicr o fod wedi talu ardoll dwristiaeth; mae llawer o bobl sy'n mynd i Ffrainc bron yn sicr o fod wedi talu ardoll dwristiaeth ar ryw adeg. Mae'n rhywbeth eithaf arferol i ganiatáu i awdurdodau lleol benderfynu a ydynt eisiau ei ddefnyddio ac os felly, ar ba lefel ac at ba ddiben. Yn sicr, nid yw wedi atal pobl o Brydain rhag teithio i wahanol rannau o'r byd i gyfrannu at yr economi ymwelwyr mewn rhannau eraill o'r byd. Credaf fod hwn yn gyfraniad synhwyrol iawn, ac mae'n un rydym wedi ymrwymo i ymgynghori arno yn ein maniffesto. Ni ddylai fod yn syndod ei fod yn ymddangos yn y cytundeb cydweithio a lofnodwyd heddiw.