9. Dadl Fer: Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015: Cenfigen y byd?

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:34 pm ar 8 Rhagfyr 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mabon ap Gwynfor Mabon ap Gwynfor Plaid Cymru 6:34, 8 Rhagfyr 2021

Diolch yn fawr, Rhys, am gyflwyno'r ddadl yma. Mae'r ddeddfwriaeth yma'n cael ei dal i fyny, fel rydyn ni wedi clywed, fel peth blaengar sy'n torri tir newydd, ac, i raddau helaeth, mae hynny'n gywir. Os caf i gychwyn trwy gydnabod llwyddiant y ddeddfwriaeth. Pan oeddwn i'n gynghorydd sir, roedd pob adroddiad oedd yn dod gerbron y cyngor gan y swyddogion yn gorfod cynnwys dadansoddiad o effaith unrhyw benderfyniad ar genedlaethau'r dyfodol. Felly, mae hynna yn ei hun yn arwydd o ryw fath o lwyddiant; mater arall, wrth gwrs, ydy sut oedd y swyddogion wedi dod i'r casgliadau hynny. Roedd rhai ohonyn nhw'n amheus iawn, a dweud y lleiaf, ond o leiaf roedd yna ystyriaeth yn cael ei rhoi i genedlaethau'r dyfodol ar bapur. Ond fy mhryder ydy, er bod y syniadau'n dda ar bapur, nad ydy o'n bosib i weithredu go iawn, fel mae Rhys wedi esbonio'n huawdl iawn.

Ystyriwch yr argyfwng tai—mae ymgyrchwyr yma wedi cael cyngor cyfreithiol ynghylch yr argyfwng tai, a methiant pobl yn eu cymunedau i gael mynediad i'r farchnad, boed i brynu neu rentu. Ddaru nhw fynd i gael cyngor cyfreithiol, a dyma'r cyngor yn dod nôl a dweud bod y ddeddfwriaeth hon yn uchelgeisiol—aspirational—heb ddannedd go iawn, ac felly, nad oedd modd na phwrpas ei defnyddio mewn llys barn. Felly, er bod y ddeddfwriaeth yn ein gwneud ni i deimlo'n gynnes, er ei bod hi'n edrych yn dda, mae'r gweithredu felly yn ein gadael ni i lawr. Hoffwn i glywed, felly, gan y Gweinidog pa effaith go iawn mae hi'n credu bod y ddeddfwriaeth yma wedi ei chael, a sut y gall ein cymunedau gael budd go iawn o'r ddeddfwriaeth. Diolch yn fawr iawn.