Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 1:33 pm ar 8 Rhagfyr 2021.
Ie, diolch, Mike Hedges. Fel y gŵyr Mike Hedges, mae gennym gynllun gorlifiant da iawn, sy'n ateb naturiol yn ei etholaeth ef, rwy'n credu, ar y pen uchaf, sydd o fudd i fy etholaeth innau. Ac mae honno'n enghraifft dda iawn o ddulliau dalgylch, gan fod yr afon, yn amlwg, yn llifo drwy nifer fawr o wahanol ardaloedd yng Nghymru. Mae'n bwysig iawn sicrhau felly fod gennym atebion cynaliadwy ar sail natur i ddargyfeirio, fel y dywed, cymaint o ddŵr wyneb â phosibl o'r systemau carthffosiaeth yn y lle cyntaf er mwyn osgoi'r gorlifo y mae'n sôn amdano.
Rydym wedi rhoi nifer o gamau i fynd i'r afael â gollyngiadau o ganlyniad i orlifiant. Mae hyn yn cynnwys gwneud systemau draenio cynaliadwy, neu SuDS, yn orfodol ar bron i bob datblygiad adeiladu newydd. Diben hyn yw lleddfu pwysau ar y rhwydwaith drwy ddargyfeirio ac arafu pa mor gyflym y mae dŵr wyneb o'r fath yn mynd i mewn i'r system garthffosiaeth a bydd yn helpu i sicrhau bod ein systemau gorlifiant stormydd yn cael eu defnyddio fel dewis olaf yn unig.
Wrth inni siarad, mae'r cwmnïau dŵr yn paratoi cynlluniau draenio a rheoli dŵr gwastraff, a fydd yn cael eu cyhoeddi ar gyfer ymgynghoriad cyhoeddus yn gynnar y flwyddyn nesaf. Bydd y cynlluniau'n darparu mecanwaith i gwmnïau dŵr, awdurdodau lleol a pherchnogion tir weithio gyda'i gilydd i ddatblygu rhwydwaith dŵr gwastraff gwydn a fforddiadwy i nodi blaenoriaethau ar sail tystiolaeth gyfer buddsoddi.
Rwyf wedi cael nifer o gyfarfodydd gyda Dŵr Cymru. Deallaf eu bod wedi ymchwilio i orlifiant cyfunol sy'n gollwng yn sylweddol i Afon Tawe fel rhan o'u hymchwiliadau i'r fframwaith asesu gorlifiant stormydd. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn gweithio gyda'r cwmnïau dŵr i sicrhau bod buddsoddiad yn cael ei dargedu'n briodol. Maent hefyd yn sicrhau bod atebion ar sail natur, a fydd yn lleihau gollyngiadau o ganlyniad i orlifiant ac yn sicrhau buddion amgylcheddol a chymdeithasol ehangach, yn cael eu hystyried wrth gynllunio'r rhwydwaith.