Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 1:47 pm ar 8 Rhagfyr 2021.
Diolch. Credaf fod y dyfyniad llawn, a bod yn deg, yn cydnabod bod heriau sylweddol gyda gorlenwi, a bod rhai teithwyr yn gwrthod gwisgo masgiau er gwaethaf y canllawiau clir iawn, ond fod y trenau'n sylfaenol ddiogel, o ystyried y cyfundrefnau glanhau sydd ar waith, ac o ystyried yr holl bethau eraill y mae Trafnidiaeth Cymru yn eu gwneud i ddilyn y canllawiau. Maent yn gwneud ymdrechion eithriadol, ond nid oes amheuaeth fod heriau i'w cael, ac mae nifer o resymau dros hynny.
Fe sonioch chi am y gemau rygbi a gynhaliwyd gan Undeb Rygbi Cymru yn hwyr yn y nos pan oeddent yn gwybod yn iawn mai cyfyngedig fyddai'r gwasanaethau trên yn dilyn y gêm, a fyddai’n creu pwysau ar y system, yn amlwg. Mae problemau eraill hefyd yn taro'r diwydiant rheilffyrdd ar hyn o bryd, lle mae trenau’n cael eu canslo a cherbydau’n cael eu difrodi oherwydd y stormydd ac oherwydd y tywydd. Mewn gwirionedd, pan oeddwn ar y trên i Glasgow, tynnwyd un allan o wasanaeth gan iddo daro ffesant ar y rheilffordd. Nawr, nid bai Trafnidiaeth Cymru yw hynny. Mae her hefyd mewn perthynas ag absenoldebau staff oherwydd hunanynysu, felly nid oes unrhyw amheuaeth fod y system drafnidiaeth gyhoeddus dan bwysau sylweddol ar hyn o bryd.
Yn y pen draw, mater o gyfrifoldeb personol yw gwisgo masgiau. Mae rhai pobl yn honni eu bod wedi'u heithrio rhag gwisgo masgiau pan nad yw hynny'n wir, yn amlwg. Ond mae bron yn amhosibl profi hynny. Gan weithio gyda'r Heddlu Trafnidiaeth Prydeinig, mae gennym fesurau ar waith i orfodi mesurau gwisgo masgiau, ac mae nifer o bobl wedi cael eu tynnu oddi ar drenau ar ôl iddynt gael eu herio a methu darparu esgus dilys. Credaf fod nifer o amodau'n dod ynghyd i wneud pethau'n heriol iawn, ond mae trafnidiaeth gyhoeddus yn parhau i fod yn ddull teithio diogel. Ond nid oes unrhyw amheuaeth fod gwasanaethau'n orlawn weithiau yn ystod y dydd.