Part of the debate – Senedd Cymru am 6:03 pm ar 8 Rhagfyr 2021.
Diolch, Llywydd, a hoffwn i ddiolch i bawb sydd wedi cyfrannu i'r ddadl y prynhawn yma a'ch annog chi i gefnogi'r cynnig. A da clywed gan y Gweinidog y bydd y Llywodraeth yn cefnogi ein cynnig, achos hanfod y cynnig yma yw y dylen ni anelu nid yn unig at greu system fwyd decach a mwy cynaliadwy i'n pobl, ond y dylai hyn gael ei sefydlu fel hawl ddynol, a'i ymgorffori o fewn polisïau a gweithgarwch llywodraethol. Beth, wedi'r cyfan, allai fod yn fwy o ddyletswydd sylfaenol Llywodraeth tuag at ei phobl na sicrhau'r hawl nid yn unig i gyflenwad bwyd cynaliadwy, maethlon a digonol, ond hefyd yr hawl i iechyd, a does dim byd yn fwy sylfaenol i iechyd na chyflenwad digonol o fwyd iachus. Fe glywsom gan Luke Fletcher am y pwysigrwydd o sicrhau bod yr hawl i fwyd yn rhan annatod o'r system addysg, a bod tlodi a thlodi bwyd yn effeithio ar blant yn arbennig. Fe wnaeth Heledd Fychan sôn am sut y gallai Llywodraeth Cymru, er enghraifft, wneud mwy i daclo gwastraff bwyd drwy, er enghraifft, gynnwys amodau i atal hyn mewn cytundebau economaidd. Ac fe gawson ni ein hatgoffa yn rymus iawn gan Delyth Jewell fod hon yn ddadl ofnadwy o amserol. Mae'n gyfnod o argyfwng, fel rŷn ni wedi clywed gan sawl Aelod yma'r prynhawn yma, a bod mynd heb fwyd nid yn unig yn effeithio ar y corff, ond ar y meddwl ac ar yr enaid.
Fe soniodd Heledd Fychan a Mike Hedges hefyd am y defnydd o fanciau bwyd yn ehangu. Roedd Mike Hedges yn sôn bod hyn yn digwydd mewn ardaloedd sy'n cael eu hystyried fel rhai cymharol gefnog erbyn hyn. Roedd enghreifftiau torcalonnus o bobl yn mynd heb hanfodion bwyd. Roeddwn i'n hynod, hynod o bryderus i glywed Gareth Davies yn methu pwynt y ddadl yma yn gyfan gwbl yn ei gyfraniad e, drwy ddweud ei fod e am weld banciau bwyd, ac felly'r achosion o dlodi, yr angen sy'n gwneud banciau bwyd yn hanfodol, yn parhau. Meddai,