Eitem 11 sydd nesaf, a'r rheini yw'r Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 5) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 21) 2021. Dwi'n galw ar y Gweinidog iechyd i wneud y cynnig. Eluned Morgan.

Cynnig NDM7863 Lesley Griffiths

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 5) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 21) 2021 a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 2 Rhagfyr 2021.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Llywydd. Dwi'n cynnig y cynnig sydd ger ein bron ni heddiw. Drwy gydol y pandemig, mae'r Llywodraeth hon wedi gweithredu'n gyflym mewn ymateb i'r cyngor gwyddonol a meddygol diweddaraf. Mae ein safbwynt wedi bod yn gymesur: llacio cyfyngiadau pan fo'n ddiogel i wneud hynny, a'u tynhau pan fo hynny'n gwbl angenrheidiol er mwyn diogelu Cymru.

Ers 7 Awst, nid oes yn rhaid i unigolion sydd wedi eu brechu'n llawn, a'r rhai o dan 18 oed, hunanynysu mwyach, os cânt eu nodi fel cysylltiadau agos ag achos positif. Ond mewn ymateb i gynnydd mewn achosion, newidiodd ein cyngor ar 29 Hydref i argymell bod cysylltiadau aelwyd sydd wedi eu brechu neu o dan 18 oed yn hunanynysu nes cael canlyniad prawf PCR negatif. Mae'n ofynnol i gysylltiadau sydd heb eu brechu hunanynysu am 10 diwrnod yn y ddau senario. Mae cyd-destun y pandemig wedi newid unwaith yn rhagor.

Fel y bydd yr Aelodau yn ymwybodol, cafodd yr amrywiolyn omicron o'r coronafeirws ei ganfod am y tro cyntaf ar 23 Tachwedd a'i ddynodi'n amrywiolyn sy'n peri pryder gan Sefydliad Iechyd y Byd ar 26 Tachwedd. Erbyn hyn mae gennym ni nifer o achosion yng Nghymru, ac arwyddion o drosglwyddo cymunedol ledled y DU. Rydym ni'n barod i ymateb yn gyflym i unrhyw amrywiolyn sy'n dod i'r amlwg—[Torri ar draws.] Esgusodwch fi. Mae'n ddrwg iawn gen i. Unrhyw amrywiolion sy'n peri pryder, drwy ymchwiliadau dwys a chamau iechyd cyhoeddus cadarn i arafu unrhyw ledaeniad yn ein cymunedau. Er ein bod yn dal i ddysgu am yr amrywiolyn omicron, mae ei ymddangosiad yn ddatblygiad difrifol ac yn fygythiad i iechyd y cyhoedd. Er bod y niferoedd yn parhau i fod yn fach iawn, mae'n bwysig ein bod yn gwneud popeth i ganfod ac atal lledaeniad yr amrywiolyn i ohirio trosglwyddo cymunedol mor hir â phosibl, wrth i ni ddysgu mwy ac yn gallu rhoi'r brechlyn atgyfnerthu i fwy o bobl.

Mae Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 5) (Cymru) (Diwygio) (Rhif 21) 2021 yn darparu, pan fydd oedolyn wedi cael gwybod y bu mewn cysylltiad agos ag unigolyn sydd wedi profi'n bositif am coronafeirws sydd, neu a allai fod, yr amrywiolyn omicron, mae'n rhaid i'r oedolyn hunanynysu am 10 diwrnod, ni waeth beth fo'i statws brechu. A phan fydd oedolyn yn cael gwybod bod plentyn y mae'n gyfrifol amdano wedi bod mewn cysylltiad agos â rhywun sydd wedi profi'n bositif am coronafeirws sydd, neu a allai fod, yr amrywiolyn omicron, mae'n rhaid i'r plentyn ynysu am 10 diwrnod.

Llywydd, gadewch imi fod yn glir iawn. Nid yw'r mesurau newydd hyn wedi cael eu cyflwyno ar chwarae bach, ond gyda'r lefel uchel hon o ansicrwydd, mae'n iawn ein bod ni'n parhau i fod yn wyliadwrus. Bydd y mesurau newydd yn y rheoliadau yn ein helpu ni i ddiogelu Cymru wrth inni ddeall yr amrywiolyn yn well a phenderfynu ar ein camau nesaf. Rwy’n falch iawn bod gyda ni gyfle i drafod y cynnig hwn heddiw. Dwi'n edrych ymlaen at glywed sylwadau'r Aelodau a dwi'n annog Aelodau i gefnogi'r cynnig.

Dwi'n galw nawr ar Gadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad i gyfrannu—Huw Irranca-Davies.

Diolch, Llywydd a diolch, Gweinidog. Gwnaethom ystyried y rheoliadau hyn yn ein cyfarfod ddoe a gosodwyd ein hadroddiad yn syth wedyn.

Cododd ein hadroddiad yr hyn y bydd Aelodau bellach yn eu cydnabod fel pwyntiau rhagoriaeth eithaf cyfarwydd o dan Reol Sefydlog 21.3, sef tynnu sylw at unrhyw ymyrraeth bosibl â hawliau dynol a diffyg ymgynghori ffurfiol. Mae ein trydydd pwynt adrodd rhagoriaeth yn nodi nad yw'r memorandwm esboniadol sy'n cyd-fynd â'r rheoliadau yn cyfeirio at asesiad o'r effaith ar gydraddoldeb. Gofynnwyd i Lywodraeth Cymru egluro pa drefniadau y mae wedi'u gwneud mewn cysylltiad â'r rheoliadau hyn i gyhoeddi adroddiadau ar asesiadau o'r effaith ar gydraddoldeb yn unol â Rheoliadau Deddf Cydraddoldeb 2010 (Dyletswyddau Statudol) (Cymru) 2011. Yn ei hymateb, dywedodd Llywodraeth Cymru wrthym, er nad yw asesiad effaith rheoleiddiol llawn wedi'i baratoi a'i gyhoeddi mewn cysylltiad yn benodol â'r rheoliadau hyn oherwydd yr angen i'w rhoi ar waith ar frys, y bydd asesiad effaith cryno yn cael ei gyhoeddi cyn gynted ag y bo'n ymarferol bosibl.

Nid dyma'r tro cyntaf i'n pwyllgor godi pwynt rhagoriaeth yn gofyn i Lywodraeth Cymru egluro pa drefniadau y mae wedi'u gwneud o ran asesiadau o'r effaith ar gydraddoldeb. Mae'n dod yn dipyn o thema sy'n codi dro ar ôl tro y mae'r Gweinidog, yn anffodus, yn cael ei dal ynddi. Hoffwn fanteisio ar y cyfle hwn eto i roi rhywfaint o adborth sydd gobeithio yn wirioneddol adeiladol i Lywodraeth Cymru. Credaf y byddai'n helpu—ac mae ein pwyllgor yn credu y byddai'n helpu—Aelodau'r Senedd a Llywodraeth Cymru, ac unrhyw un, mewn gwirionedd, yn dilyn gwaith craffu'r Senedd ar y materion hyn, pe bai'r memoranda esboniadol i reoliadau coronafeirws yn darparu gwybodaeth am asesiadau o'r effaith ar gydraddoldeb fel mater o drefn. Byddai cynnwys yr hyn a ddylai fod yn wybodaeth sylfaenol yn y memoranda esboniadol hyn, yn ein barn ni, yn gymharol syml i'w wneud ac yn arwain at fwy o dryloywder wrth lunio'r ddeddfwriaeth. Gweinidog, diolch yn fawr iawn a gobeithio bod hynny'n awgrym defnyddiol ar gyfer rheoliadau o'r math hwn yn y dyfodol. Diolch yn fawr iawn.

Bydd y Ceidwadwyr Cymreig yn cefnogi'r mesurau hyn heddiw, sydd, yn ein barn ni, yn gymesur ac yn amlwg o fudd i iechyd corfforol y cyhoedd yng Nghymru. Rydym yn cytuno â'r darpariaethau ar gyfer hunanynysu domestig i adlewyrchu'r sefyllfa sy'n datblygu ac arafu trosglwyddo'r feirws yn y gymuned. Byddwn yn eich cefnogi heddiw. Fodd bynnag, dylem bob amser gofio canlyniadau anfwriadol cyfyngiadau a chyfnodau clo ar iechyd meddwl a llesiant trigolion Cymru. Gwelsom, yn ystod y gyfres ddiwethaf o gyfyngiadau, fod nifer y bobl a oedd yn ceisio cymorth wedi mynd yn fwy ac yn fwy. Felly, a wnaiff y Gweinidog amlinellu pa gamau ac ystyriaeth y mae Llywodraeth Cymru yn eu rhoi i effaith unrhyw gyfyngiadau yn y dyfodol ar iechyd a llesiant pobl Cymru? Diolch, Llywydd.

Diolch yn fawr iawn i'r Gweinidog. Mi fyddwn ni'n cefnogi'r rheoliadau newydd yma heddiw. Maen nhw'n synhwyrol iawn ar adeg sydd yn amlwg yn un peryglus unwaith eto yn y pandemig. Mae'n bwysig gwneud y pethau sylfaenol yn iawn ac, wrth gwrs, mae ynysu yn un o'r pethau sylfaenol hynny mae angen bod yn reit llym ynglŷn ag o ar y pwynt yma. Felly, dwi'n croesawu'r newid hwn, sydd yn ymddangos i ni, yn sicr, yn gymesur i'r bygythiad newydd rydym ni'n ei wynebu. Yn sgil yr amrywiolyn newydd, yr un apêl y gwnaf: tra'n gobeithio, fel y dywedais i'n gynharach, na fydd angen cymryd camau llym o ran cyflwyno cyfyngiadau eang ar unigolion a chymdeithas rhwng rŵan a'r Nadolig, mi rydw i'n credu ei bod hi'n bwysig fel mater o egwyddor, os oes yna fwriad i ddod a'r rheini ymlaen, ein bod ni fel Senedd yn gallu ymgynnull yn rhithiol er mwyn gallu sgrwtineiddio a phleidleisio ar y rheini hefyd. Diolch yn fawr iawn ichi.

Y Gweinidog i ymateb—Eluned Morgan.

Diolch yn fawr. Diolch, Huw, a diolch am ystyriaeth eich pwyllgor. Byddwn yn apelio atoch i ystyried pa mor frysiog yr oedd yn rhaid i ni gyflwyno y rhain. Wrth gwrs, rydym bob amser yn awyddus iawn i wneud asesiad o'r effaith ar gydraddoldeb, a bydd asesiad effaith cryno yn cael ei wneud cyn gynted ag y bo'n ymarferol bosibl. Wrth gwrs, gofynnir i'r holl bobl sydd i gyd wedi torchi llewys eisoes i wneud cymaint o bethau ychwanegol ar yr un pryd. Felly, rydym yn awyddus iawn. Rwy'n derbyn eich awgrym. Fe welaf pa mor ymarferol yw hynny ac a fyddai hynny wedi gwneud gwahaniaeth yn yr achos penodol hwn oherwydd brys y sefyllfa.

James, rydym yn ymwybodol iawn o ganlyniadau anfwriadol gofyn i bobl hunanynysu, yn enwedig ar iechyd meddwl pobl, a dyna pam y trafodais gyda'r Dirprwy Weinidog iechyd meddwl yr effaith ar iechyd meddwl yr wythnos hon, am yr hyn yr ydym yn ei wneud yn y lle hwn, ac roedd yn glir iawn i mi ei bod wedi gofyn am hyrwyddo llinell gymorth iechyd meddwl CALL ymhellach yn wyneb hyn.

Rhun, diolch, yn amlwg, byddwn yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Senedd o ran unrhyw newidiadau arfaethedig. Rydym yn ymdrin â hyn mewn amser real. Mae'n digwydd syrthio ar adeg pan fydd y Senedd yn cau, ac yn amlwg byddwn yn cadw mewn cysylltiad agos â'r Llywydd, a fydd, rwy'n siŵr, yn gwneud rhai penderfyniadau ynghylch a fydd angen galw'r Senedd yn ôl ai peidio.

Y cwestiwn nawr, felly, yw: a ddylid derbyn y cynnig ar y rheoliadau yma? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu'r cynnig hwnnw? Dwi ddim yn gweld gwrthwynebiad. Felly, mae'r cynnig yna wedi ei dderbyn o dan Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.