Part of the debate – Senedd Cymru am 1:35 pm ar 22 Rhagfyr 2021.
Mae Prif Swyddog Meddygol Cymru yn ysgrifennu at bawb ar y rhestr warchod i gynnig cyngor wedi'i addasu iddynt am gadw'n ddiogel a diogelu eu hunain rhag yr amrywiolyn omicron. Rydym yn cynghori pawb yn gryf i fabwysiadu rhagofalon ychwanegol i ddiogelu eu hunain, oherwydd nid oes neb am fod yn sâl dros y Nadolig. Eleni, y Nadolig mwyaf diogel, yn wir, fydd Nadolig llai.
Y peth pwysicaf oll y gallwn i gyd ei wneud yw sicrhau ein bod yn cael ein brechu, ac mae hynny'n golygu cael y brechlyn atgyfnerthu hefyd. Mae'r dystiolaeth i gyd yn dangos ei fod yn hanfodol er mwyn cynyddu ein diogelwch yn erbyn yr amrywiolyn omicron. Mae'r GIG yn blaenoriaethu'r ymgyrch bigiadau atgyfnerthu, a phob dydd mae'n darparu'r lefelau uchaf erioed o frechiadau. Dangosodd y ffigurau a gyhoeddwyd yn gynharach heddiw fod dros 50,000 o bobl wedi cael pigiad atgyfnerthu ddoe. Ond mae angen i bobl roi blaenoriaeth i'w hapwyntiad i gael y pigiad atgyfnerthu. Ni fydd dim yn bwysicach i ddiogelu eich iechyd ar y diwrnod na mynd i gael y brechlyn atgyfnerthu.
Lywydd, mae amser dyblu omicron rywle o gwmpas dau ddiwrnod. Erbyn Gŵyl San Steffan, gallem weld miloedd lawer o achosion ledled Cymru bob dydd wrth iddo ymsefydlu'n gadarn ym mhob rhan o Gymru. A dyna pam y mae'n rhaid inni roi mesurau diogelwch cryfach ar waith i gadw Cymru'n ddiogel a sicrhau y gall cynifer o fusnesau â phosibl barhau i fasnachu. Y prynhawn yma, rwyf am ymdrin â'r mesurau rydym yn eu rhoi ar waith i ddiogelu pob un ohonom yn ein cartrefi ar wahân i'r mesurau y byddwn yn eu cymryd i wneud mannau cyhoeddus yn ddiogel. Ac rwy'n mynd i ddechrau, Lywydd, gyda'r lleoliadau cyhoeddus hynny. Rydym yn cyflwyno mesurau lefel rhybudd 2 ar gyfer manwerthu, gweithleoedd, busnesau lletygarwch a hamdden, fel y gallant ailagor yn ddiogel ar ôl y Nadolig. Rydym eisoes wedi penderfynu y bydd gemau chwaraeon yn cael eu chwarae y tu ôl i ddrysau caeedig a bod yn rhaid i glybiau nos gau. Bydd y rhain, ynghyd â'r mesurau lefel rhybudd 2 eraill, yn dod i rym am 6 a.m. ar Ŵyl San Steffan.
Mae'r mesurau lefel rhybudd 2 wedi'u haddasu i'r hyn a wyddom am yr amrywiolyn omicron. Maent yn golygu, yn gyntaf oll, fod gofyniad cyffredinol i gadw pellter cymdeithasol o 2m ym mhob safle sy'n agored i'r cyhoedd a gweithleoedd, yn amodol ar y drefn mesurau rhesymol arferol. Yn ail, bydd rheol o chwech yn berthnasol i gynulliadau mewn safleoedd a reoleiddir, megis lletygarwch, sinemâu a theatrau. Bydd angen i bob safle trwyddedig gymryd camau ychwanegol i ddiogelu cwsmeriaid a staff, gan gynnwys gwasanaeth gweini wrth y bwrdd a chasglu manylion cyswllt. Bydd angen gorchuddion wyneb mewn lleoliadau lletygarwch bob amser ar wahân i pan fydd pobl yn eistedd. Ni chaniateir digwyddiadau mawr dan do nac awyr agored mwyach. Uchafswm nifer y bobl sy'n cael ymgynnull mewn digwyddiad awyr agored fydd 50 o bobl, ac mewn digwyddiad dan do, y nifer uchaf fydd 30. Gwneir eithriad ar gyfer timau chwaraeon fel y bydd hyd at 50 o wylwyr yn cael dod at ei gilydd, yn ogystal â'r rhai sy'n cymryd rhan, a gwneir eithriad hefyd, unwaith eto, ar gyfer digwyddiadau sy'n ymwneud â phlant. Ar gyfer digwyddiadau bywyd pwysig fel priodasau, partneriaethau sifil, angladdau a the angladd, caiff y nifer ei phennu gan allu'r lleoliad i reoli cadw pellter cymdeithasol a mesurau rhesymol eraill. Mewn brecwast priodas neu de angladd, bydd angen i bob gwestai fod wedi cymryd prawf llif unffordd.
Lywydd, rwy'n troi yn awr at y ffyrdd y gallwn ni i gyd gadw'n iach ac yn ddiogel yn ein cartrefi ein hunain ac yn ein bywydau preifat. Mae'r Cabinet wedi penderfynu peidio â gwneud rheolau cyfreithiol newydd ynghylch cymysgu yng nghartrefi a gerddi preifat pobl. Yn hytrach, byddwn yn cyhoeddi canllawiau wedi'u diweddaru a'u cryfhau i helpu pobl i wybod beth sydd angen iddynt ei wneud i gadw eu hunain ac eraill yn ddiogel. Rydym yn dibynnu ar y cyngor a'r arweiniad hwnnw, oherwydd, yn y don nesaf hon o'r coronafeirws, mae rhai amgylchiadau pwysig wedi newid.