Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:30 pm ar 11 Ionawr 2022.
Mae Jenny Rathbone yn gwneud cyfres o bwyntiau pwysig iawn yn y fan yna. Rwy'n deall yn iawn y pryder y mae pobl ifanc yn ei deimlo wrth wynebu arholiadau gan deimlo nad yw'r profiad y maen nhw wedi'i gael yn eu paratoi nhw yn y ffordd y bydden nhw wedi dymuno. Ond pan wnaethom ni ddibynnu yn llwyr ar raddau a bennwyd gan y ganolfan y llynedd—rwy'n gwybod y bydd Jenny Rathbone yn gwybod beth ddigwyddodd—gwelsom y bwlch rhwng y graddau a ddyfarnwyd i'r disgyblion mwy breintiedig a'r rhai hynny ar brydau ysgol am ddim yn ehangu o 15 y cant, lle yr oedd wedi bod cyn y pandemig, sydd eisoes yn llawer rhy uchel, i 21 y cant y llynedd. Mae arholiadau'n gywiriad pwysig i ragfarn anymwybodol yn y system. Gwyddom fod dynion ifanc dosbarth gweithiol yn benodol yn gwneud yn well mewn arholiadau nag yr oedd eu hathrawon wedi'i ragweld weithiau. Dyna pam mae'n bwysig iawn inni gynnal arholiadau fel rhan o'r ffordd y bydd pobl ifanc yn cael eu hasesu yng Nghymru yr haf hwn.
Mae CBAC wedi cynnal arholiadau ym mis Tachwedd y llynedd a mis Tachwedd yn ystod cyfnod atal byr y flwyddyn flaenorol, ac wedi gwneud hynny'n llwyddiannus. Maen nhw'n gweithredu fel cywiriad pwysig o ran y tegwch hwnnw i bobl ifanc nad ydyn nhw weithiau'n cael y clod y byddai eu galluoedd yn rhoi'r cyfle iddyn nhw ei gael pan fyddwn ni'n dibynnu ar ddulliau eraill yn unig. Ond mae'n ddull cyfunol. Bydd arholiadau, ie—wedi'u rheoli'n ofalus, y cynnwys wedi'i leihau, rhybudd o flaen llaw o'r pynciau i'w trafod ac ati, er mwyn ystyried y pwyntiau a wnaeth Jenny Rathbone—ochr yn ochr â mathau eraill o asesu, yn caniatáu canlyniad cyflawn i'r bobl ifanc hynny, ac yn un y gellir ei ddefnyddio nid yn unig yng Nghymru, ond ledled y Deyrnas Unedig, oherwydd bod cyfrededd y dyfarniad hwnnw wedi'i ddiogelu ac mae'n golygu y caiff ei gydnabod pan ddaw pobl ifanc i'w ddefnyddio wrth wneud cais am swyddi neu pan fyddan nhw'n dymuno mynd ar gyrsiau mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig.